Confensiwn yn erbyn Artaith a Thriniaeth Creulon, Annynol neu Ddiraddiol Arall (CAT)

Mae CAT yn gytuniad hawliau dynol rhyngwladol a fabwysiadwyd ym 1984. Cytunodd y DU i’w ddilyn ym 1988.

Drwy ddilyn CAT, mae’r DU yn cytuno i atal gweithredoedd o artaith mewn cysylltiad â gweithgareddau sy’n cynnwys:

• dychwelyd, diarddel neu estraddodi rhywun i wlad arall lle mae sail wirioneddol i gredu y bydd ef neu hi yn wynebu artaith
• arestio, cadw a charcharu
• holi
• hyfforddi’r heddlu (sifil neu filwrol), staff meddygol, swyddogion cyhoeddus ac unrhyw un arall a allai fod yn gysylltiedig ag arestio, cadw a holi person

Archwiliodd y Cenhedloedd Unedig ddiwethaf pa mor dda y mae’r DU yn gweithredu CAT a chyhoeddodd argymhellion ym mis Mai 2019. Roedd y rhain yn cynnwys:

• amddiffyn pobl sy'n ceisio lloches, dioddefwyr masnachu mewn pobl a chamfanteisio, cleifion, carcharorion a phobl sy'n cael eu hatal
• atal trais yn erbyn menywod a merched, cam-drin plant yn rhywiol a throseddau casineb
• ymateb i honiadau bod Prydain yn ymwneud â cham-drin carcharorion tramor
• sicrhau bod pobl sydd mewn perygl o gael eu cam-drin yn gallu cael cymorth cyfreithiol
• lleihau gorlenwi a gwella amodau mewn carchardai
• datblygu ein strategaeth gwrthderfysgaeth
• ymgorffori CAT i gyfraith ddomestig y DU

Mae’r gwaith diweddaraf yr ydym wedi’i gynhyrchu fel rhan o’n gwaith monitro CAT yn cynnwys:

• adroddiad dilynol Sylwadau Terfynol y Pwyllgor (Mai 2020)
• adroddiad diweddaru yn amlinellu ein hargymhellion i lywodraethau’r DU a Chymru ynghylch ei record o dan CAT (Mai 2019)
• ein canllaw i sefydliadau cymdeithas sifil ar sut i ddefnyddio CAT (Mai 2018)
• ein cyflwyniad i Bwyllgor y Cenhedloedd Unedig yn Erbyn Artaith (PDF) (Mawrth 2016) - Fersiwn Cymraeg (PDF)
• ein cyflwyniad cychwynnol ar gydymffurfiaeth y DU â CAT (PDF) (Ionawr 2016)
• dilyniant i Sylwadau Terfynol gan y Pwyllgor yn Erbyn Artaith (PDF) ar y DU (Medi 2014)
• ymateb wedi'i ddiweddaru i restr materion y Pwyllgor yn Erbyn Artaith (Word) (Ebrill 2013)
• ein hymateb i restr materion y Pwyllgor yn erbyn Artaith (PDF) (Awst 2012)