Beth yw Llys Hawliau Dynol Ewrop?

Llys Hawliau Dynol Ewrop yw llys barn Cyngor Ewrop. Mae wedi'i leoli yn Strasbwrg, Ffrainc.

Wedi'i sefydlu ym 1959, mae'r Llys yn sicrhau bod Aelod-wladwriaethau Cyngor Ewrop yn parchu'r hawliau a'r gwarantau a nodir yn y Confensiwn Ewropeaidd ar Hawliau Dynol.

Mae’r Llys yn cynnwys 47 o farnwyr etholedig, un o bob Aelod-wladwriaeth. Mae'n archwilio cwynion (a elwir yn 'geisiadau') yn honni torri hawliau dynol. Gall y ceisiadau hyn gael eu gwneud gan unigolion, neu weithiau gan Aelod-wladwriaethau.

Pan fydd y Llys yn canfod bod Aelod-wladwriaeth wedi torri un neu fwy o hawliau a gwarantau’r Confensiwn, mae’n esbonio pam mewn dyfarniad ysgrifenedig. Mae barnau yn rhwymol; rhaid i'r gwledydd dan sylw gydymffurfio â hwy.

Weithiau byddwn yn ymyrryd mewn achosion gerbron y Llys Hawliau Dynol Ewropeaidd fel rhan o'n rôl orfodi.

Mae’r achosion yr ydym wedi ymyrryd ynddynt hyd yn hyn yn ymwneud â materion fel tai, mewnfudo, cyfraith teulu, materion cyflogaeth a’r hawl i brawf teg.