Adroddiad: Ymchwiliad i barciau gwyliau Pontins

Darllenwch ein hadroddiad llawn ar wahaniaethu ym mharciau gwyliau Pontins ar y dudalen hon.

Lawrlwythwch grynodeb Hawdd ei Ddarllen o’r adroddiad hwn.

Dylai gwyliau fod yn amser yr ydym i gyd yn edrych ymlaen ato. Dylent fod yn gyfle i dreulio amser gyda theuluoedd a ffrindiau, creu atgofion a chael adnewyddu. Bydd cyfyngiadau ar yr hyn y gallwn ei wneud, efallai gan amser, arian a daearyddiaeth. Ni ddylai ein hil neu ein grŵp ethnig byth gwtogi ar hyn.

Ond dyna wynebodd aelodau o gymuned Teithwyr Gwyddelig wrth geisio archebu gwyliau gyda Pontins.

Yn Pontins, roedd gwahaniaethu ar sail hil yn bolisi cwmni yr oedd yn rhaid i staff ei ddilyn. Roedd pobl ar eu gwyliau'n cael eu gwahaniaethu'n rheolaidd pan oedd Pontins yn teimlo bod eu henw, eu hacen neu eu cyfeiriad yn nodi eu bod yn rhan o'r grŵp ethnig hwn.

Roedd Pontins o'r farn bod pobl yr oeddent yn meddwl y gallent fod yn rhan o'r gymuned Teithwyr Gwyddelig yn 'annymunol'. Cafodd y term 'annymunol' ei integreiddio i'w systemau data a'i gynnwys yn eu polisïau. Gwrthododd neu ganslodd Pontins archebion gan bobl yr oeddent yn eu hystyried yn 'annymunol'. Wrth wneud hynny, torrodd Pontins y gyfraith yn fwriadol, yn agored, dro ar ôl tro.

Nid oes lle i’r gwahaniaethu a wynebir gan Deithwyr Gwyddelig, ac aelodau eraill o’r cymunedau Sipsiwn, Roma a Theithwyr, ym Mhrydain yn yr 21ain ganrif. Ni ellir gorbwysleisio effaith y gwahaniaethu a wynebir gan y rhai y gwrthodwyd archebion iddynt yn Pontins. Dywedodd pobl wrthym fod y profiad yn 'boenus' ac yn gwneud iddynt deimlo'n 'ddad-ddyneiddiedig'.

Fel rheoleiddiwr cydraddoldeb Prydain Fawr, ein cenhadaeth yw sicrhau bod pobl yn cael eu trin yn gyfartal ac yn deg. Mae ein hymchwiliad, gyda chymorth chwythwr chwiban dewr, wedi dangos bod Pontins wedi llwyr methu â thrin eu cwsmeriaid yn gyfartal ac yn deg. Yn y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol, byddwn bob amser yn herio gwahaniaethu o’r fath.

Torrodd Pontins y gyfraith. Rhaid i Pontins yn awr unioni eu camweddau. Byddwn yn parhau i'w dal hwy, ac eraill sy'n meddwl eu bod uwchlaw'r gyfraith, i gyfrif.

Y Farwnes Kishwer Falkner, Cadeirydd

Pam y gwnaethom gynnal yr ymchwiliad hwn

Ym mis Mawrth 2020, cawsom wybodaeth gan chwythwr chwiban fod Britannia Jinky Jersey Limited (yn masnachu fel Pontins) wedi gwahaniaethu yn erbyn Sipsiwn a Theithwyr. Roedd rhywfaint o'r gwahaniaethu hwn yn targedu Teithwyr Gwyddelig yn benodol, tra bod polisïau gwahaniaethol eraill wedi'u hanelu at Sipsiwn a Theithwyr yn ehangach.

Datgelodd y chwythwr chwiban 'Rhestr Gwesteion Annymunol' gyda 40 o enwau o darddiad Gwyddelig (y Rhestr). Defnyddiodd Pontins y Rhestr a gwybodaeth arall i nodi gwesteion Sipsiwn a Theithwyr a amheuir, ac yna canslo neu wrthod eu harchebion.

Mae Deddf Cydraddoldeb 2006 yn caniatáu i ni wneud cytundebau cyfreithiol, a elwir yn gytundebau adran 23, gyda sefydliadau y credwn sydd wedi cyflawni gweithredoedd anghyfreithlon o wahaniaethu. Daethom i gytundeb cyfreithiol 12 mis gyda Pontins ar 22 Chwefror 2021. Roedd hyn yn ei gwneud yn ofynnol i Pontins gynnal cynllun gweithredu i atal gweithredoedd o wahaniaethu yn erbyn gwesteion Sipsiwn a Theithwyr yn y dyfodol. Roedd hefyd yn ei gwneud yn ofynnol i Pontins roi tystiolaeth inni o sut yr oedd yn cyflawni’r cynllun gweithredu.

Ar ôl adolygu cyflwyniadau gan Pontins, ar 11 Chwefror 2022 fe wnaethom hysbysu Pontins o’n penderfyniad i derfynu’r cytundeb cyfreithiol. Daeth i ben ar 18 Chwefror 2022.

Roedd Pontins wedi torri amodau'r cytundeb cyfreithiol a'r cynllun gweithredu ac roeddem yn amau y gallai fod wedi bod yn parhau i weithredu arferion bwcio a oedd yn gwahaniaethu ar sail hil. Ni chynhaliodd Pontins ymchwiliad digonol i'r Rhestr a daeth i'r casgliad bod y Rhestr yn gyfiawn ac nid at ddiben gwahaniaethol.

Methodd Pontins hefyd â chynnal adolygiad i weld a oedd ei delerau ac amodau yn gwahaniaethu’n uniongyrchol neu’n anuniongyrchol yn erbyn Sipsiwn a Theithwyr. Ni chynhaliodd adolygiad digonol ychwaith o sut roedd ei systemau cudd-wybodaeth yn gweithio.

Ni wnaeth Pontins ymgysylltu â ni mewn modd agored a chydweithredol yn ystod y cytundeb cyfreithiol.

Cwmpas yr ymchwiliad

Lansiwyd ein hymchwiliad ar 26 Mai 2022. Roedd yn archwilio a gyflawnodd Pontins weithredoedd anghyfreithlon o wahaniaethu ar sail hil yn erbyn darpar westeion yr oedd yn eu canfod neu eu hamau fel a ganlyn:

• Sipsiwn neu Deithwyr, neu
• y rhai sy'n 'gysylltiedig' â Sipsiwn neu Deithwyr, megis eu ffrindiau neu eu teulu.

Gwnaethom archwilio tystiolaeth o 2011 i 2023 i asesu a ddefnyddiodd Pontins ei systemau, polisïau ac arferion archebu i atal gwesteion Sipsiwn a Theithwyr rhag archebu gwyliau a defnyddio ei wasanaethau.

Darllenwch y Cylch Gorchwyl llawn ar gyfer yr ymchwiliad hwn ar ein gwefan. Ceir manylion am sut y gwnaethom gynnal yr ymchwiliad yn Atodiad 2.

Termau allweddol a ddefnyddir yn yr ymchwiliad hwn

Termau allweddol yw geiriau neu ymadroddion sy'n diffinio pwnc, mater neu ddigwyddiad, ac sydd â chysylltiad agos â chanfyddiadau ein hymchwiliad.

Cyfrifoldebau darparwr gwasanaeth o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010

O dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010, mae Pontins yn ddarparwr gwasanaeth. Mae'n cynnig gwasanaethau gwyliau i aelodau'r cyhoedd.

Mae'n anghyfreithlon i ddarparwyr gwasanaeth wahaniaethu yn erbyn eu gwesteion, gan gynnwys darpar westeion. Mae hyn yn cynnwys:

• gwrthod darparu'r gwasanaeth
• y telerau ar gyfer darparu gwyliau i Westai
• terfynu y gwyliau, neu
• gwneud gwesteion yn agored i unrhyw niwed arall.

Roedd ein hymchwiliad yn canolbwyntio ar a oedd Pontins wedi cyflawni gweithredoedd anghyfreithlon o wahaniaethu ar sail hil. Yn yr achos hwn, mae 'hil' yn cyfeirio at Sipsiwn a Theithwyr. Yn hyn o beth, mae gwahaniaethu ar sail hil hefyd yn cynnwys pobl y canfyddir neu yr amheuir eu bod yn Sipsiwn a Theithwyr Pontins.

Ystyr gwahaniaethu

Mae gweithredoedd gwahaniaethu uniongyrchol, anuniongyrchol a chysylltiadol yn anghyfreithlon o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010.

Gwahaniaethu uniongyrchol

Mae hyn yn golygu trin person yn llai ffafriol nag un arall oherwydd nodwedd warchodedig, megis hil.

Mae'r mathau o ymddygiad a all fod yn wahaniaethol yn uniongyrchol yn cynnwys geiriau ysgrifenedig neu lafar, delweddau ac ystumiau corfforol.

Canfuom fod Pontins yn gyfrifol am wyth gweithred wahaniaethol uniongyrchol, a esboniwn ym Mhennod 1.

Gwahaniaethu trwy gysylltiad

Mae hyn yn golygu trin person yn llai ffafriol nag un arall oherwydd eu bod yn gysylltiedig â pherson sydd, neu y canfyddir bod, nodwedd warchodedig benodol.

Canfuom fod Pontins yn gyfrifol am ddwy weithred o wahaniaethu cysylltiadol uniongyrchol, a esboniwn ym Mhennod 1.

Yn gyfan gwbl, mae Pontins yn gyfrifol am 10 gweithred anghyfreithlon o wahaniaethu uniongyrchol ar sail hil, dau ohonynt yn gwahaniaethu cysylltiadol.

Gwahaniaethu anuniongyrchol

Gall gwahaniaethu anuniongyrchol gael ei achosi gan ddarpariaeth, maen prawf neu arfer sy’n rhoi pobl â nodwedd warchodedig o dan anfantais benodol o gymharu â rhywun nad oes ganddo’r nodwedd honno. Gallai hwn fod yn bolisi ffurfiol neu anffurfiol, yn rheol, yn gyfarwyddiadau neu'n drefniadau eraill. Byddai hyn yn gwahaniaethu anuniongyrchol oni bai:

• mae rheswm da dros wneud hynny nad yw'n wahaniaethol, ac
• mae’n ffordd gymesur ac angenrheidiol o gyrraedd y nod hwnnw.

Canfuom fod Pontins wedi cyflawni un weithred wahaniaethol anuniongyrchol. Rydym yn esbonio hyn ym Mhennod 1.

Cyfrifoldeb am weithred anghyfreithlon

Mae Pontins yn gyfrifol am unrhyw ymddygiad gwaharddedig a gyflawnir gan ei weithwyr yn erbyn gwesteion a darpar westeion.

Rhaid i unrhyw beth a wneir gan gyflogai yn ystod ei gyflogaeth gael ei drin fel pe bai wedi’i wneud gan y darparwr gwasanaeth ei hun. Nid oes gwahaniaeth a oedd y darparwr gwasanaeth yn gwybod am yr hyn a wnaeth y cyflogai, neu’n ei gymeradwyo.

Fodd bynnag, ni fydd darparwr gwasanaeth yn gyfreithiol gyfrifol am weithred cyflogai os gall ddangos ei fod wedi cymryd pob cam rhesymol i atal y cyflogai rhag gweithredu’n anghyfreithlon.

Safon Tystiolaethol

Yn dilyn ymchwiliad, gallwn roi hysbysiad o weithred anghyfreithlon, os ydym yn fodlon bod Deddf Cydraddoldeb 2010 wedi’i thorri. Nid oes angen i ni wybod nac amau bod person penodol wedi cael ei effeithio neu y gallai gael ei effeithio gan y weithred anghyfreithlon.

Wrth benderfynu a oes gweithred anghyfreithlon wedi ei chyflawni, defnyddiwn y safon prawf sifil. Dyma'r cydbwysedd tebygolrwydd. Mae baich y prawf arnom i'w gyflawni.

Darllenwch fwy am ein pwerau cyfreithiol yma.

Rhybudd cynnwys: Mae'r bennod hon yn cynnwys iaith dramgwyddus

Crynodeb

Yn y bennod hon rydym yn nodi’r naw gweithred anghyfreithlon a gyflawnwyd gan Pontins yn erbyn Sipsiwn a Theithwyr a’u cymdeithion rhwng 2013 a 2018. Rydym hefyd wedi nodi’r ddwy weithred anghyfreithlon o wahaniaethu ar sail hil mewn perthynas â thelerau ac amodau Pontins. Mae Pontins yn gyfreithiol gyfrifol am y gweithredoedd hyn.

Rydym yn darparu trosolwg o’n canfyddiadau o’r gweithredoedd anghyfreithlon canlynol y mae Pontins yn gyfrifol amdanynt:

• Gwahaniaethu uniongyrchol ar sail:
  • adnabod Teithwyr Gwyddelig
  • defnyddio systemau a chronfeydd data i wahardd gwesteion sy’n Deithwyr Gwyddelig a’u cymdeithion, gan gynnwys y rhai y canfyddir eu bod yn Deithwyr Gwyddelig, a
  • ffeiliau gwesteion.
• Gwahaniaethu uniongyrchol ac anuniongyrchol yn deillio o dymor y gofrestr etholiadol.

Rydym yn manylu ar ein methodoleg a'n dadansoddiad yn Atodiad 2 ac Atodiad 3. Mae hyn yn cynnwys:

• nifer y gwesteion Teithwyr a gafodd eu gwahardd rhwng 2013 a 2017, a
• crynodebau o gofnodion archebu a chanlyniadau astudiaethau achos.

Adnabod Teithwyr

Ceisiodd Pontins nodi Teithwyr Gwyddelig fel y gallai wrthod gwasanaethau i unigolion o'r grŵp hil hwn, y canfyddir eu bod yn dod o, neu'n gysylltiedig ag ef.

Rydym yn gwneud y canfyddiadau gweithredu anghyfreithlon canlynol:

Rydym yn gwneud canfyddiad gweithred anghyfreithlon ychwanegol ar gyfer y ffordd y defnyddiodd Pontins ei systemau a’i gronfeydd data:

Diwylliant cynnar ac ymarfer gwahaniaethu

Roedd tystiolaeth o'r hyn rydym yn ei alw'n Arfer Gwestai Annymunol yn y ffeiliau gwesteion, gwybodaeth archebu a thystiolaeth staff mor gynnar â 2013. Mae enghreifftiau'n cynnwys:

• defnyddio’r term ‘annymunol’ mewn data ad-daliad yn 2013
• cyfeiriad at restr 'annymunol' o gyfenwau yn 2014, a
• patrwm o gansladau anesboniadwy a chofnodion ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach, gan ddechrau yn 2014.

Parhaodd yr arfer hwn tan tua 2018.

Cyhoeddi polisi corfforaethol yn fewnol

Yn 2015, ffurfiolodd Pontins restr gynharach a'i chyhoeddi ar ei fewnrwyd staff mewn dogfen o'r enw Rhestr Gwesteion Annymunol (y Rhestr).

Cryfhaodd hyn yr Arfer Gwadd Annymunol, sef arfer mewnol o wahaniaethu uniongyrchol ar sail hil yn erbyn pobl y credir eu bod yn Deithwyr Gwyddelig. Roedd y Rhestr yn bolisi swyddogol Pontins yr oedd yn ofynnol i staff ei ddilyn. Roedd yn cyfreithloni'r Arfer Gwadd Annymunol. Disgrifiodd cyn aelod o staff ei effaith:

Ffigur 1. Cynrychioliad o'r 'Rhestr o westeion annymunol'.
Y ddelwedd wreiddiol yw Ffigur 3 yn Atodiad 4.

Dilynodd y staff y Practis Gwestai Annymunol a defnyddio'r Rhestr i nodi pobl yr oeddent yn eu hystyried yn Deithwyr Gwyddelig. Gwnaethant hyn drwy:

• gan ddefnyddio cyfenw'r gwestai
• gwrando am acen Wyddelig, a
• gwirio’r cyfeiriad a roddodd y gwestai, gan gynnwys a oedd y gwestai yn byw ar faes Teithwyr neu faes carafanau.

Adolygwyd archebion ar-lein ac fe'u canslwyd wedyn os oedd staff yn amau bod y gwestai yn Deithiwr Gwyddelig.

Rhoddodd Pontins westeion a nodwyd fel Teithwyr Gwyddelig ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach i sicrhau na fyddai archebion yn y dyfodol yn cael eu gwrthod.

Mae’r dyfyniadau tystiolaeth isod yn dangos sut y defnyddiwyd y Rhestr:

Tystiolaeth

Tystiolaeth

Tystiolaeth

Gwelsom enghreifftiau eraill yn y cofnodion archebu o sut roedd yr Arfer Gwestai Annymunol yn gweithio.

Disgrifiodd staff yr arfer o gynnal chwiliadau cyfeiriad map Google i wirio am unrhyw beth 'amheus'. Yn ystod yr ymchwiliad, dywedodd Pontins wrthym nad dyma oedd yr arfer safonol ar gyfer archebion gwesteion.

Tystiolaeth

Ceisiodd Gwestai heb unrhyw hanes o archebu ymlaen llaw nac ymddygiad gwrthgymdeithasol archebu gwyliau ar 27 Rhagfyr 2016 trwy ganolfan alwadau Pontins. Yn dilyn yr ymgais hon i archebu, dywedodd cofnodion Pontins:

'Dim Croeso Mwyach - Peidiwch â chaniatáu archeb i'r Gwestai yma os gwelwch yn dda, nodwch nad yw'r parc ar gael mwyach, gwiriwch y cyfeiriad ar y mapiau'.

Roedd gan y Gwestai gyfenw ar y Rhestr. Mae mapiau Google yn dangos bod y Gwestai yn byw ger maes carafanau. Gwaharddodd Pontins y Gwestai rhag dychwelyd. Ni ddarparwyd unrhyw esboniad arall am y gwrthodiad archeb a'r gwaharddiad.

Roedd dros 100 o gofnodion anesboniadwy ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach yn ymwneud â gwesteion a oedd yn byw ar faes carafanau, gan gynnwys ar safleoedd Teithwyr cofrestredig. Gweler Atodiad 3 am ein dadansoddiad o gronfa ddata Dim Croeso Mwyach Pontins.

Cwynion gwesteion o gofnodion archebu

Roedd rhai gwesteion yn cwyno ar adeg y canslo, yn teimlo ei fod yn annheg neu fod Pontins yn gwahaniaethu yn erbyn Teithwyr.

Darparodd Pontins sampl o nodiadau dyddiadur canolfan alwadau a oedd yn cynnwys crynodeb o alwadau ffôn gyda’r gwesteion:

Tystiolaeth

Tystiolaeth

Defnyddio'r term 'annymunol'

Roedd Pontins yn ystyried gwesteion a nodwyd fel Teithwyr Gwyddelig yn 'annymunol'. Gwrthodwyd archebion iddynt neu cawsant eu canslo a'u had-dalu.

Roedd y term 'annymunol' yn berthnasol i westeion yn unig y credai Pontins neu yr amheuir eu bod yn Deithwyr Gwyddelig, neu'n gymdeithion iddynt.

Doedd dim tystiolaeth i gefnogi honiad Pontins mai dim ond ar gyfer gwesteion oedd wedi aros yn y parciau ac wedi achosi trwbwl y defnyddiwyd y term hwn.

Yn y cofnodion archebu, roedd rhai gwesteion wedi'u labelu'n benodol fel 'annymunol', neu amrywiad, megis talfyriad. O'r gwesteion hynny, roedd gan bob un naill ai:

• enw ar y Rhestr, neu enw arall o darddiad Gwyddelig
• yn byw ar safle Teithwyr neu faes carafanau, neu
• yn ôl cofnodion Pontins, roedd ganddo gysylltiad â Gwestai Teithiwr Gwyddelig a amheuir o fewn y parti.

Mae'r defnydd targedig hwn o 'annymunol' yn amlwg o'r canlynol:

• y disgrifiad ar y Rhestr
• tystiolaeth gan gyn staff
• nodiadau dyddiadur yng nghofnodion archebu Pontins ei hun
• proffiliau gwadd, a
• cofnodion eraill yn dangos sut y cymhwyswyd y term i westeion.

Tystiolaeth

Integreiddiodd Pontins y term 'annymunol' i'w systemau data. Roedd gan system archebu Gwestai Pontins gwymplen wedi'i chynllunio i gofnodi'r rhesymau pam nad yw archeb bosibl wedi'i chwblhau. Roedd hyn yn flaenorol yn cynnwys opsiwn i gofnodi pan nad oedd archeb Gwestai 'annymunol' yn symud ymlaen.

Er bod yr opsiwn 'annymunol' wedi'i dynnu o'r system, arhosodd llun o'r gwymplen gyda'r term yn llawlyfr staff Pontins tan fis Tachwedd 2022, pan ddaeth y llawlyfr i ben.

Ffigur 2. Cynrychioliad o ddewislen 'Os Na, Pam Ddim' Pontins. Mae'r term 'annymunol' wedi'i amlygu mewn glas.
Y ddelwedd wreiddiol yw Ffigur 4 yn Atodiad 4.

Ofn camau disgyblu

Dywedodd rhai aelodau o staff nad oeddent yn meddwl bod yr arferion uchod yn anghywir oherwydd bod eu cyflogwr wedi gofyn iddynt ddefnyddio’r Rhestr ac wedi hwyluso’r defnydd o’r Arfer Gwestai Annymunol:

'Roeddwn i a chynghorwyr gwerthu eraill bryd hynny ond yn dilyn yr hyn y dywedwyd wrthym am ei wneud'.

Roedd rhai aelodau o staff yn ofni camau disgyblu os nad oeddent yn cydymffurfio â'r arfer ac yn defnyddio'r Rhestr. Dywedasant y byddent yn cael eu ceryddu pe bai Un yr amheuir yn Deithiwr yn gallu archebu:

'Gwnaed yn glir iawn yn ystod y cyfnod hwn, pe baem yn gwrthod dilyn cyfarwyddiadau [aelod o staff uwch], y byddem yn wynebu camau disgyblu posibl'.

Dileu'r Rhestr

Ni ddarparodd Pontins unrhyw dystiolaeth i gadarnhau pryd na sut y cafodd y Rhestr ei llwytho i fyny neu ei thynnu oddi ar fewnrwyd y cwmni. Honnodd Pontins yn gyntaf na chyfeiriwyd ato ar ôl Rhagfyr 2017, ac yna yn ddiweddarach awgrymodd y dyddiad cywir oedd Awst 2016. Y dyddiad ar ddelwedd y Rhestr yw 9 Chwefror 2018, felly roedd ar y fewnrwyd tan o leiaf y dyddiad hwnnw.

Dywedodd cyn-aelod o staff fod y Rhestr wedi’i dileu ar ôl i grŵp o Deithwyr fynd â Pontins i’r llys yn 2017. Dywedodd y gwesteion oedd â chyfenw ar y Rhestr eu bod wedi cael gwrthod gwasanaethau gwyliau oherwydd eu hil Teithwyr. Cafodd yr hawliad ei setlo yn 2018.

Mae tystiolaeth bod newid mewn arfer wedi digwydd yn 2018. Mae’n debygol bod Pontins wedi tynnu’r Rhestr oddi ar ei fewnrwyd oherwydd yr hawliad cyfreithiol hwn. Ymddangosodd llai o gofnodion anesboniadwy o enwau gwesteion ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach ar ôl Rhagfyr 2017.

Rydym yn gwneud dau ganfyddiad gweithred anghyfreithlon mewn perthynas â gweithredoedd Pontins yn erbyn y gwesteion hyn, Gweithredoedd Anghyfreithlon 8 a 9.

Enghreifftiau o wahaniaethu mewn ffeiliau gwestai

Fe wnaethom nodi enghreifftiau o ymddygiad a gyfrannodd at ein canfyddiadau ar yr Arferion Gwestai Annymunol, a Gweithredoedd Anghyfreithlon 1, 2 a 3 (gweler uchod).

Rydym hefyd yn gwneud canfyddiadau gweithredu anghyfreithlon penodol mewn perthynas â'r ymddygiad a nodir isod fel a ganlyn.

1. Canslo a gwahardd gwesteion oherwydd eu cyfenw - Gwestai X

Mae cofnodion o ganslo ym mis Mawrth 2014 yn cyfeirio at fodolaeth 'rhestr annymunol' yn cynnwys cyfenwau. Mae hyn wedi'i nodi yn y dyfyniad isod. Canslwyd archeb Gwestai X, a chawsant eu hychwanegu at y bas data No Longer Welcome oherwydd eu cyfenw Gwyddelig, ac felly oherwydd bod Pontins yn dirnad neu'n amau mai Teithiwr Gwyddelig oedd y Gwestai. Adferwyd yr archeb ar ôl i'r Gwestai ddangos bod ganddo acen Saesneg.

Tystiolaeth

Rydym yn gwneud y canfyddiad gweithredu anghyfreithlon canlynol:

Roedd y rhesymau a roddwyd dros ganslo yn y cofnodion archebu yn ein bodloni bod gweithred anghyfreithlon wedi digwydd. Roedd Pontins yn gweld y Gwestai yn dod o gefndir Teithiwr Gwyddelig, gyda chyfenw ar restr o westeion annymunol. Ymddangosodd y cyfenw hwn yn ddiweddarach hefyd ar Restr fewnrwyd y cwmni. Er i'r archeb gael ei hadfer, dim ond ar ôl i'r Gwestai ddangos nad oedd o ethnigrwydd Teithiwr y digwyddodd hyn, ond yn hytrach ei bod yn 'foneddiges Seisnig a oedd yn siarad yn dda'.

Honnodd Pontins nad oedd y Rhestr yn wahaniaethol oherwydd bod gwesteion â chyfenwau ar y Rhestr yn aros yn y parciau. Dywedodd Pontins wrthym fod miloedd o westeion yn y categori hwn ac 'er ei bod yn amlwg bod problem gyda'r defnydd o'r Rhestr, nid oedd yn helaeth'. Ni dderbyniasom yr esboniad hwn.

Mae’n bosibl iawn fod rhai gwesteion wedi bodloni Pontins nad oeddent yn Deithwyr Gwyddelig, fel yn yr achos uchod. Nid yw'r ffaith bod rhai cwsmeriaid wedi gallu bodloni Pontins nad oeddent yn Deithwyr Gwyddelig yn dileu natur wahaniaethol dull Pontins. Mae'n ei gadarnhau. Roedd Pontins yn ceisio gwahardd cwsmeriaid drwy gyfeirio at eu hil. Roedd unrhyw un yr amheuwyd ei fod yn Deithiwr Gwyddelig yn destun gweithdrefn arbennig a oedd yn golygu y byddai eu harchebion yn cael eu gwrthod neu eu canslo, oni bai bod Pontins yn fodlon nad oedd y cwsmer yn Deithiwr Gwyddelig.

2. Archebion 'un yr amheuir yn deithiwr' wedi'u canslo a'u gwahardd

Mae cofnodion archebu o'r ganolfan alwadau ym mis Rhagfyr 2014 yn nodi'r rhesymau dros ganslo ac ad-daliad fel 'ARCHEB UN YR AMHEUIR YN DEITHIWR' ar gyfer tri Gwestai (Gwesteion A, B, ac C).

Rydym wedi ailadrodd sut yr ymddangosodd y cofnodion archebu isod:

Cofnodwyd pob un o'r tri Gwestai ar y Gronfa Ddata Dim Croeso Mwyach. Cawsant eu gwahardd rhag cael mynediad i wasanaethau yn y dyfodol. Nid oedd tystiolaeth bod y gwesteion wedi cael gwybod am y gwaharddiad. Mae'r pedwerydd cofnod yn ymwneud ag ad-daliad ychwanegol ar gyfer y trydydd Gwestai.

Rydym yn gwneud y canfyddiad gweithredu anghyfreithlon canlynol:

Ym mhob achos, cafodd archebion y gwesteion eu canslo oherwydd bod Pontins yn amau eu bod yn Deithwyr. Roedd hyn yn gwahaniaethu uniongyrchol ar sail hil. Roedd hynny'n ein bodloni bod gweithred anghyfreithlon wedi'i chyflawni mewn perthynas â phob un o'r tri Gwestai.

3. Tystiolaeth gwadd, wedi'i ganslo a'i wahardd

Cawsom dystiolaeth gan deulu yr effeithiwyd arnynt gan ganslo. Daw'r prif Westai (Gwestai W) o gefndir Teithiwr Gwyddelig gyda chyfenw ar y Rhestr. Maent yn briod â pherson o gefndir sefydlog (Gwestai H).

Ym mis Tachwedd 2017, gwnaeth Gwestai W a Gwestai H archebu a thalu ar-lein am wyliau gan ddechrau ddiwedd mis Rhagfyr 2017. Wyth diwrnod yn ddiweddarach canslodd Pontins yr archeb. Y rheswm a roddwyd oedd 'Gwrthododd y Parc archebu'. Rhoddwyd ad-daliad ar 4 Rhagfyr 2017. Ar yr un dyddiad, rhoddwyd y ddau Westai ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach. Cadarnhaodd Pontins i ni fod y cofnodion yn ymwneud â Gwestai W a Gwestai H, a oedd yn rhannu'r un cyfeiriad. Nid oes unrhyw reswm dros y gwaharddiad wedi'i gofnodi.

Rydym yn gwneud y canfyddiadau gweithredu anghyfreithlon canlynol:

Roeddem o'r farn bod gan y prif Westai, Gwestai W, gyfenw ar y Rhestr, bod y Rhestr ar waith ar adeg y canslo ac ar adeg y cofnodion Heb Groeso Mwyach ar gyfer Gwestai W ac H. Dyddiad y rheini roedd cofnodion yn cyfateb i rai'r diddymiad.

Rydym yn fodlon y gwahaniaethwyd yn erbyn Gwestai W oherwydd bod Pontins yn credu eu bod yn Deithiwr Gwyddelig. Gwaharddwyd Gwestai H oherwydd eu cysylltiad â Gwestai W, person y canfyddir ei fod yn Deithiwr Gwyddelig.

4. Wedi'i ganslo a chwyno i'r Llys Sirol

Yn 2017 cyflwynodd grŵp o westeion hawliad yn y Llys Sirol am achosion o ganslo a ddigwyddodd yn 2016, gan honni eu bod wedi dioddef gwahaniaethu oherwydd eu hil Teithiwr Gwyddelig.

Archebodd y Gwestai arweiniol, Gwestai Y, flaendal a thalu rhan o wyliau ar ôl siarad â chynghorydd canolfan alwadau. Talasant weddill yr wythnos ar ôl hynny. Yr wythnos nesaf ysgrifennodd Pontins at y prif Westai i ddweud bod yr archeb wedi'i chanslo. Galwodd y prif Westai ar Pontins i gwestiynu’r canslo, ond ni wnaeth Pontins adfer yr archeb.

Heriodd y Gwestai arweiniol a’u teulu’r canslo hwnnw mewn hawliad Llys Sirol

Amddiffyniad Pontins oedd bod yr archebion wedi eu canslo oherwydd bod nifer fawr o ystafelloedd wedi eu harchebu yn ystod wythnos wyliau brysur iawn. Roedd Pontins eisiau rheoli archebion grŵp mawr, gan ddibynnu ar ei delerau ac amodau.

Setlwyd yr achos y tu allan i'r llys, felly ni fu erioed yn destun penderfyniad barnwrol.

Rydym yn gwneud y canfyddiadau gweithredu anghyfreithlon canlynol:

Roeddem o'r farn bod gan y prif Westai, Gwestai Y, gyfenw ar y Rhestr a bod y Rhestr ar waith ar adeg y canslo. Fe wnaethom archwilio cofnodion cyfrifiadurol mewnol Pontins am yr achos. Roedd cofnodion archebu'r prif Westai yn cofnodi'r rheswm canslo fel 'Dim croeso i Westai yn Pontins mwyach' ddiwrnod cyn i'r Gwestai ffonio i gwestiynu'r canslo. Roedd yr ymadrodd hwn yn cael ei ddefnyddio'n rheolaidd fel rhan o'r Arfer Gwestai Annymunol. Roedd yn gysylltiedig â chanslo gwesteion a oedd yn cael eu hystyried yn Deithwyr Gwyddelig.

Nid oedd y cofnodion archebu yn sôn bod y canslo oherwydd maint y parti, fel yr honnodd Pontins yn ei amddiffyniad ysgrifenedig, a gafodd ei wirio gan ddatganiad o wirionedd.

Cofnodwyd y prif Westai ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach ar yr un diwrnod ag y gwnaethant ffonio i gwestiynu'r canslo. Ni chawsant wybod am y gwaharddiad.

Roedd y Gwestai arweiniol yn byw ar safle Teithwyr, a oedd wedi'i gofrestru ar wefan awdurdod lleol. Mae'r wefan i'w gweld yn glir ar Google Maps. Roedd yr Arfer Gwestai Annymunol yn cynnwys gwirio lleoliadau cyfeiriadau ar Google Maps.

Yn gynharach yn 2016, gwrthodwyd archebion i westeion eraill a oedd yn byw ar yr un safle ac fe'u cofnodwyd yn y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach. Disgrifiwyd un Gwestai o'r fath hefyd fel 'Dim Croeso Mwyach' a chafodd ei wahardd ar yr un diwrnod â'r canslo.

Amddiffyniad Pontins yn y Llys Sirol oedd bod yr archeb wedi ei chanslo er mwyn rheoli nifer y grwpiau mawr ar ddyddiad penodol. Pe bai hynny'n wir, ni fyddai unrhyw reswm wedi bod i roi'r prif Westai ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach i sicrhau bod pob archeb yn y dyfodol yn cael ei gwrthod.

Rydym yn fodlon bod Gwestai Y wedi dioddef gwahaniaethu oherwydd bod Pontins yn credu bod y Gwestai yn Deithiwr Gwyddelig. Rydym hefyd yn ystyried bod amddiffyniad Pontins yn y Llys Sirol yn annhebygol o fod yn wir.

Gwrthodwyd gwasanaethau i westeion B1 i B8 oherwydd eu cysylltiad â Gwestai arweiniol Y, y credai Pontins ei fod yn Deithiwr Gwyddelig.

Tymor y gofrestr etholiadol

Mae'n ofynnol i bob Gwestai 18 oed neu hŷn sy'n byw yn y DU ymddangos ar y gofrestr etholiadol.

Byddwn yn gwneud gwiriadau i sicrhau bod ein gwesteion wedi'u cofrestru ar y gofrestr etholiadol a lle nad ydynt wedi'u lleoli rydym yn cadw'r hawl i ganslo eich archeb hyd nes y gallwch gadarnhau hyn.

Ym mis Hydref 2023, diwygiodd Pontins ei delerau ac amodau. Ni chytunwyd ar y gwelliannau gyda ni.

Mae’r termau sy’n ymwneud â gwiriadau cofrestr etholiadol wedi’u diwygio i ddweud:

Mae tymor newydd yn cyd-fynd â'r telerau hyn. Mae hwn yn nodi y gallai fod angen blaendal difrod ariannol o £500 ar Pontins wrth gyrraedd, yn ôl disgresiwn Rheolwr Cyffredinol y Parc:

Yn flaenorol, weithiau gofynnwyd am flaendal o £500 ar gyfer partïon mawr, y gellid ei dalu wrth gofrestru. Nid oedd unrhyw ofyniad bod yn rhaid talu'r blaendal mewn arian parod. Mae'r cymal flaendal newydd yn dod o dan derm 'Hawl i wrthod Archeb' y Parc.

Gwahaniaethu uniongyrchol cudd

Rydym yn gwneud un canfyddiad mewn perthynas â thelerau ac amodau 2018, Gweithredoedd Anghyfreithlon 10:

Termau cofrestr etholiadol - 2018

Cyflwynwyd y term cofrestr etholiadol yn 2018 gyda’r bwriad o’i ddefnyddio fel mecanwaith i alluogi, darparu esgus ar gyfer ac i guddio gwahaniaethu uniongyrchol yn erbyn gwesteion Teithwyr Gwyddelig a’u cymdeithion. Rydym wedi dod i'r casgliad ei fod wedi'i gyflwyno yn lle'r Rhestr a'r Arfer Gwestai Annymunol.

Rydym wedi dod i’r casgliad hwn am sawl rheswm. Yn gyntaf, roedd y ffaith bod cyflwyno term y gofrestr etholiadol yn cyd-daro â dileu'r Rhestr yn arwyddocaol. Yn ail, roeddem yn dibynnu ar absenoldeb unrhyw ddogfennau gwneud penderfyniadau mewnol yn esbonio cyflwyniad y term.

Yn drydydd, y rheswm a roddwyd ymlaen am y term yw er mwyn gwirio hunaniaeth. Fodd bynnag, nid yw'r gofrestr etholiadol agored gyhoeddus yn ddull dibynadwy o wirio hunaniaeth. Mae llawer o oedolion yn dewis peidiod ar y gofrestr gyhoeddus neu'n dewis peidio â chofrestru i bleidleisio. Nid yw'r term yn darparu unrhyw fecanwaith ar gyfer gwirio hunaniaeth trwy ddulliau eraill ac nid yw'n berthnasol i drigolion nad ydynt yn byw yn y DU.

Yn ystod ein cytundeb cyfreithiol, gofynnodd Pontins yn benodol iddo gadw term y gofrestr etholiadol at ddibenion dilysu hunaniaeth. Fodd bynnag, yn ystod yr ymchwiliad datgelodd Pontins nad oes ganddo fynediad at y gofrestr etholiadol agored. Nid yw Pontins ychwaith yn cynnal gwiriadau cofrestr etholiadol yn ymarferol. Nid yw erioed wedi gwneud hynny ac nid yw wedi prynu copi o'r gofrestr etholiadol.

Canfu ein dadansoddiad hefyd fod Sipsiwn a Theithwyr yn llawer llai tebygol na’r boblogaeth gyffredinol o fod wedi cofrestru i bleidleisio. Mae gweithdrefn arbennig a mwy cymhleth ar gyfer cofrestru pleidleiswyr pobl heb gyfeiriad sefydlog. Nid yw'r cyfeiriad a ddatganwyd wedi'i gynnwys ar y gofrestr etholiadol. Nid yw llawer o Sipsiwn a Theithwyr wedi'u cofrestru. Mae sefydliadau Sipsiwn a Theithwyr wedi cynnal ymgyrchoedd i hyrwyddo ac annog cofrestru pleidleiswyr ers blynyddoedd lawer, megis ' Operation Traveller Vote'.

Gwnaethom geisio gwirio pwy a awgrymodd neu a gynghorodd ar gyflwyno fersiwn 2018 o'r term. Cawsom dystiolaeth anghyson ac ni allem benderfynu pwy oedd yn gyfrifol am ei chyflwyno.

Dywedodd Pontins fod y term wedi’i gyflwyno yn 2018 ‘i wirio hunaniaeth’ ond ni allai gadarnhau hyn gyda chofnodion yn dangos pryd y daeth y term i rym, nac mai dyma’r diben a fwriadwyd. Yn ystod y cytundeb cyfreithiol, esboniodd aelod o staff fod y telerau wedi’u diwygio yn 2018, ar ôl dileu’r Rhestr:

'... tynnwyd y rhestr honno i lawr, yn 2018 cyhoeddwyd telerau ac amodau mwy manwl gennym'.

Darparodd Pontins gopïau o fersiynau 2017 a 2020 o’i delerau ac amodau archebu. Nid yw fersiwn gyntaf term y gofrestr etholiadol yn ymddangos yn 2017, ond mae'n ymddangos yn nogfen 2020.

Nid oeddem yn gallu pennu pryd y daeth term y gofrestr etholiadol i rym. Felly ymgynghorwyd ag archif gwe'r Llyfrgell Brydeinig. Roedd hyn yn dangos bod y term yn bresennol mewn ciplun o'r dudalen we ar 27 Gorffennaf 2018. Nid yw hyn yn cadarnhau dyddiad cyntaf y newid a dim ond yn dangos sut olwg oedd ar y wefan ar ddyddiad yr archif. Mae hyn yn lleihau’r cyfnod ar gyfer cyflwyno’r term cofrestr etholiadol i tua dechrau 2018.

Cawsom dystiolaeth hefyd fod aelod o staff yn 2018 wedi awgrymu copïo’r telerau gan ddarparwr parc gwyliau arall. Ni allem wirio hyn ymhellach oherwydd braint gyfreithiol.

Parhaodd Pontins i ddweud wrthym fod y term wedi'i gyflwyno fel gwiriad hunaniaeth, a'i fod yn 'safon diwydiant'. Ni allai esbonio pam fod y term yn parhau ac ni chafodd ei ddefnyddio erioed yn ymarferol. Adolygwyd telerau parciau gwyliau eraill gennym. Er bod telerau tebyg yn ymddangos mewn telerau ac amodau rhai parciau gwyliau eraill, mae parciau gwyliau o faint tebyg nad oes angen gwiriadau o'r fath arnynt ac sy'n caniatáu dilysu hunaniaeth wrth gyrraedd.

Ymhellach, rhwng 2015 a 2018 cafwyd adroddiadau amrywiol yn y cyfryngau ynghylch y defnydd o derm cofrestr etholiadol debyg gan barc gwyliau arall, gan arwain at ganslo honedig ar gyfer gwesteion Sipsiwn a Theithwyr.

O ystyried arferion gwahaniaethol blaenorol Pontins, daethom i’r casgliad mai bwriad cyflwyno’r term yn 2018 oedd rhoi esgus dros barhau i wahaniaethu’n uniongyrchol yn erbyn Teithwyr Gwyddelig.

Gwahaniaethu anuniongyrchol

Rydym yn gwneud canfyddiad pellach o wahaniaethu anuniongyrchol mewn perthynas â’r telerau ac amodau diwygiedig presennol, Gweithredoedd Anghyfreithlon 11.

Telerau newydd - Hydref 2023

Mae Pontins bellach wedi diweddaru ei delerau. Tua diwedd ein hymchwiliad, dywedodd Pontins wrthym ei fod yn cynnal adolygiad o'i delerau ac amodau. Er ei fod yn cynnig rhannu drafft, ni roddodd wybod i ni am welliannau sy’n berthnasol i’r ymchwiliad hwn, sef y termau etholiadol newydd, na cheisio cytuno ar y gwelliannau hynny gyda ni cyn diweddaru ei wefan. Ar ôl i ni ofyn iddynt, cynigiodd Pontins ddarparu copi o'r telerau newydd.

O ystyried maint a difrifoldeb y gwahaniaethu yn y gorffennol, rydym yn parhau i bryderu ynghylch sut y caiff y telerau newydd eu rhoi ar waith yn ymarferol.

Dywedodd Pontins mai'r gofrestr etholiadol yw’r man cyntaf o ran gwirio 'oherwydd y gellir ei wneud heb i'r Gwestai orfod cymryd camau ychwanegol'. Nid yw wedi cadarnhau sut y bydd yn gweithredu'r telerau newydd, gan gynnwys a fydd yn prynu ac yn gwirio'r gofrestr etholiadol agored. Cydnabu Pontins nad yw gwirio'r gofrestr etholiadol yn wiriad hunaniaeth 'cynhwysfawr'.

Mae fersiwn newydd Pontins o'r term cofrestr etholiadol yn caniatáu ar gyfer gwiriadau hunaniaeth amgen, sy'n welliant bach. Fodd bynnag, dim ond os na chaiff Gwestai ei ganfod ar y gofrestr etholiadol y mae'n darparu'r dewis amgen hwn ac mae'n dal yn ofynnol i westeion ddarparu tystiolaeth o'u hunaniaeth a'u cyfeiriad cyn mynychu'r parciau. Os na fydd Gwestai yn gwneud hynny o fewn saith diwrnod i gais, gall Pontins ganslo'r archeb. Yn ei sylwadau i ni, cynigiodd Pontins ddiwygio’r tymor hwn i ymestyn y cyfnod i 14 diwrnod.

Mae angen gwiriadau ID ffotograffig llym hefyd wrth gyrraedd, fel arall mae Pontins yn cadw'r hawl i wrthod mynediad i unrhyw Westai heb gynnig iawndal nac ad-daliad iddynt. Nododd arolwg a gynhaliwyd gan Fudiad y Teithwyr ym mis Gorffennaf 2021 (Mynediad wedi’i wrthod?: Cyflwyno cyfreithiau ID pleidleiswyr a’r effaith bosibl ar Sipsiwn, Roma a Theithwyr Gwyddelig ) fod 16% o’r Sipsiwn, Roma a Theithwyr Gwyddelig a ymatebodd i’r arolwg wedi dim ID ffotograffig. Mae hyn yn cymharu â 2% o’r boblogaeth gyfan nad oedd ganddynt ID ffotograffig, yn ôl adroddiad gan Swyddfa’r Cabinet ym mis Mawrth 2021.

Mae tystiolaeth sydd ar gael yn gyhoeddus yn dangos bod Sipsiwn a Theithwyr o dan anfantais arbennig, o gymharu â phobl eraill, yn ôl termau sy’n pennu gwiriadau cofrestr etholiadol, gan gynnwys telerau sy’n ei gwneud yn ofynnol i Westai ymddangos neu gael ei gofrestru ar y gofrestr etholiadol. Roedd cyflwyniadau rhanddeiliaid i’r ymchwiliad yn dangos mwy o rwystrau i Sipsiwn a Theithwyr. Mae’r rhwystrau hyn yn cynnwys:

• y broses gofrestru etholiadol leol gymhleth
• rhwystrau gwybodaeth ac addysg
• agweddau tuag at bleidleisio, a
• risgiau o ran adnabod hil o ddatgelu cyfeiriad, gan arwain at wrthod rhai gwasanaethau, megis bancio neu gymryd benthyciad.

Roedd cyflwyniadau’r rhanddeiliaid hefyd yn codi pryderon bod termau’r gofrestr etholiadol yn cael eu defnyddio i dargedu Sipsiwn a Theithwyr i wrthod gwasanaethau.

Fel rheoleiddiwr statudol, rydym yn derbyn gwybodaeth o amrywiaeth o ffynonellau, nid yn ymwneud ag ymchwiliadau yn unig. Mae hyn yn cynnwys gwybodaeth am y rhwystrau sy'n wynebu cymunedau Sipsiwn a Theithwyr. Rydym wedi derbyn cwynion am y defnydd o dermau cofrestr etholiadol o fewn y sector gwyliau ac effaith negyddol hyn ar Sipsiwn a Theithwyr.

Dywedodd Pontins nad yw ei dymor cofrestr etholiadol newydd, a ddiwygiwyd ym mis Hydref 2023, yn ei gwneud yn ofynnol i unrhyw Westai ymddangos ar y gofrestr etholiadol. Dywedodd fod y term yno 'fel na ofynnir i westeion am ID pan y gallai Pontins gwblhau'r cam hwnnw ei hun'. Esboniodd fod y term o fudd i westeion sydd ar y gofrestr etholiadol gan nad oes rhaid iddynt fodloni gwiriadau hunaniaeth ychwanegol. Cyn diweddaru ei delerau ym mis Hydref 2023, dywedodd Pontins wrthym nad yw'n gwirio'r gofrestr etholiadol yn ymarferol. Nid yw wedi cadarnhau sut y bydd y termau newydd yn cael eu defnyddio’n ymarferol, os o gwbl.

Er nad yw'r term bellach yn nodi bod yn rhaid i westeion ymddangos ar y gofrestr etholiadol, mae angen gwiriadau hunaniaeth mwy beichus ar gyfer gwesteion nad yw eu henw yn ymddangos ar y gofrestr. Rhaid i westeion nad ydynt ar y gofrestr etholiadol fodloni'r broses hysbysu gwirio hunaniaeth ychwanegol cyn cyrraedd. Os na fyddant yn cydymffurfio, gall Pontins ganslo'r archeb nes bod yr wybodaeth honno wedi'i darparu.

Gallai’r gofyniad i ddarparu tystiolaeth o fewn cyfnod rhybudd o saith diwrnod fod yn arbennig o anfantais i Sipsiwn a Theithwyr, yn enwedig y rhai sy’n byw bywyd crwydrol. Amlygodd arolwg Mudiad Teithwyr ar effaith ID pleidleiswyr heriau logistaidd i Deithwyr a Theithwyr crwydrol sy’n byw ar safleoedd heb fynediad dibynadwy i’r Post Brenhinol na’r rhyngrwyd. O ganlyniad, mae'n hawdd colli cyfnod hysbysu o saith diwrnod. Mae ymestyn yr amser i 14 diwrnod yn dal mewn perygl o ganslo am ddiffyg cydymffurfio. Mae'n parhau i roi baich ar y Gwestai i fodloni gwiriadau adnabod ychwanegol cyn mynychu'r parc.

Mae telerau presennol Pontins felly yn rhoi gwesteion Sipsiwn a Theithwyr dan fwy o anfantais oherwydd eu bod yn llai tebygol na gwesteion o grwpiau hiliol eraill o fod ar y gofrestr etholiadol. Maent hefyd yn wynebu anfanteision eraill, fel yr amlinellwyd uchod. O ganlyniad, maent yn fwy tebygol o orfod cydymffurfio â thelerau ac amodau gwirio hunaniaeth fwy beichus na gwesteion eraill. Fel y cyfryw, maent hefyd yn debygol o gael eu hatal rhag archebu, gan fod y term yn arwain at ganfyddiad rhesymol y bydd eu harchebion yn cael eu gwrthod.

O dan Atodlen 3 o Reoliadau Cynrychiolaeth y Bobl (Cymru a Lloegr) (Disgrifiad o Gofrestrau Etholiadol a Diwygio) 2013, gall darparwr gwasanaeth brynu mynediad i’r gofrestr etholiadol agored i gynnal gwiriadau hunaniaeth drwy wirio enwau a chyfeiriadau.

Nid yw'r rheoliadau yn ei gwneud yn ofynnol i unigolion gael eu cofrestru, ac nid yw'n ei gwneud yn ofynnol i unigolion cofrestredig fod ar y gronfa ddata agored. Mae llawer o drigolion y DU yn dewis peidio ag aros ar y gofrestr etholiadol agored. Felly nid yw'r rheoliadau yn ei gwneud yn ofynnol i gofrestru ar y gofrestr etholiadol at ddiben cael mynediad at wasanaethau, gan gynnwys gwasanaethau gwyliau.

Mae Gorchymyn Mewnfudo (Cofnodion Gwesty) 1972 yn ei gwneud yn ofynnol i westeion 16 oed neu hŷn roi eu henw llawn a’u cenedligrwydd wrth gyrraedd. Dim ond trigolion nad ydynt yn dod o'r DU sy'n gorfod dangos pasbort neu ddogfen arall yn sefydlu hunaniaeth a chenedligrwydd wrth gyrraedd. Mae hyn yn dystiolaeth bellach nad yw'r gwiriadau ychwanegol y mae Pontins wedi'u gosod yn ofynnol yn ôl y gyfraith.

Rydym yn cydnabod y gall fod angen rhai gwiriadau hunaniaeth. Rhaid i westeion Pontins eisoes dalu blaendal ar adeg archebu a darparu cerdyn credyd neu ddebyd, sydd hefyd yn cadarnhau hunaniaeth. Ni fodlonodd Pontins ni o ran yr angen am unrhyw wiriadau adnabod ychwanegol cyn cyrraedd, na'r ffordd ragnodedig a dilyniannol y mae'n ei gwneud yn ofynnol i westeion brofi hunaniaeth cyn cyrraedd. Mae yna ddulliau cymesur eraill o wirio hunaniaeth, megis gwiriadau hunaniaeth rhesymol wrth gyrraedd. Mae'n arfer gorau i dderbyn ystod o ddogfennau adnabod.

Mae Pontins hefyd wedi cyflwyno pŵer dewisol i Reolwr Cyffredinol Parc Pontins ei gwneud yn ofynnol, heb unrhyw rybudd ymlaen llaw, i flaendal arian parod o £500 gael ei dalu wrth gyrraedd. Dim ond ar ôl i westeion gyrraedd y bydd y disgresiwn yn cael ei arfer. Nid yw Pontins wedi rhoi unrhyw feini prawf i ni i arwain y broses o arfer y disgresiwn hwn nac i esbonio pa hyfforddiant a ddarparwyd i sicrhau na wahaniaethir yn erbyn gwesteion neu na chânt eu hadnabod yn annheg fel 'gwneuthurwyr trafferthion'.

Ymhellach, os gosodir gofyniad blaendal, gall fod yn feichus. Ni fydd gan lawer o westeion neu ni fyddant yn gallu cael £500 ar unwaith mewn arian parod na chael llif arian digonol ar fyr rybudd. Nid yw'n debygol ychwaith y bydd gwesteion yn cario blaendal arian parod o £500 at ddibenion y posibilrwydd o orfod talu'r swm hwnnw ar gais. Ers hynny mae Pontins wedi cynnig diwygio'r term hwn i gynnwys dulliau talu ag arian parod neu gerdyn.

Rydym yn pryderu y gallai gwesteion Sipsiwn a Theithwyr yn Pontins fod yn fwy tebygol o gael y pŵer dewisol hwn yn cael ei ddefnyddio yn eu herbyn. Yn enwedig gan nad oes unrhyw ganllawiau ar arfer disgresiwn a dim tystiolaeth o sut mae arfer y pŵer yn cael ei gofnodi neu ei fonitro. Mae hiliaeth yn erbyn Sipsiwn a Theithwyr wedi'i dogfennu'n dda mewn deunydd sydd ar gael i'r cyhoedd. Canfu adroddiad gan Bwyllgor Cynghori Cyngor Ewrop yn 2022 fod lefel ‘trafferthus o barhaus’ o’r math hwn o hiliaeth yn y DU. Mae maint a difrifoldeb y gwahaniaethu yn y gorffennol yn Pontins yn sail i'n pryderon.

O dan Gymal 38 o’r telerau ac amodau, gall gwesteion sy’n methu â chydymffurfio ag unrhyw un o’r telerau hyn hefyd wynebu niwed arall, megis cael eu hychwanegu at y gronfa ddata ‘Gwrthod Dychwelyd’. Yr enw blaenorol oedd hwn oedd 'y gronfa ddata Dim croeso'. Mae Sipsiwn a Theithwyr felly yn fwy tebygol o gael eu rhoi ar y gronfa ddata Gwrthod Dychwelyd oherwydd eu bod yn llai tebygol o allu cydymffurfio â’r telerau ac amodau newydd hyn.

Yn unol â hynny, rydym yn ystyried nad yw telerau ac amodau Gwestai Pontins, fel y'u diwygiwyd ym mis Hydref 2023, wedi'u cyfiawnhau'n wrthrychol a'u bod yn gyfystyr â gwahaniaethu anuniongyrchol anghyfreithlon.

Effaith Termau Gwahaniaethol o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010

O dan adran 142 o Ddeddf Cydraddoldeb 2010, mae telerau contract gwahaniaethol yn anorfodadwy. Mae adran 142 yn berthnasol i delerau ac amodau Gwestai presennol Pontins oherwydd i ni ganfod bod y rhain yn gwahaniaethu’n anuniongyrchol tuag at westeion Sipsiwn a Theithwyr. Effaith hyn yw na ellir gorfodi'r telerau ac amodau gwahaniaethol.

Crynodeb

Yn y bennod hon, rydym yn amlinellu’r methiannau sylweddol yn arweinyddiaeth a diwylliant Pontins.

Mae arweinyddiaeth wael wedi galluogi gwahaniaethu hiliol arferol yn erbyn Sipsiwn a Theithwyr. Methodd arweinyddiaeth Pontins â gweithredu ac ymateb yn briodol. Roedd yr ymateb i'r cytundeb cyfreithiol yn annigonol. Roedd hyn yn ein gorfodi i ddod ag ef i ben.

Er bod rhai aelodau o staff yn gydweithredol yn ystod yr ymchwiliad, nid ydym yn ystyried bod parodrwydd gwirioneddol i dderbyn bod camwedd wedi digwydd, nac i gychwyn diwygio.

Yn unol â pharagraff 9 o’n Cylch Gorchwyl, rydym yn ystyried sut y dylai Pontins wella ei systemau, monitro a diwylliant. Dylai hyn atal gweithredoedd o wahaniaethu ar sail hil yn erbyn gwesteion Sipsiwn a Theithwyr yn y dyfodol.

Methiannau arweinyddiaeth

Dechreuwyd a chefnogwyd arferion gwahaniaethol gan uwch reolwyr yn Pontins. Mae Pontins yn parhau i fod yn gyfreithiol gyfrifol am weithredoedd ei staff.

Nid oedd Pontins yn cydymffurfio'n llawn â'r cytundeb cyfreithiol na'r cynllun gweithredu. Roedd yn dangos diffyg ymgysylltiad gwirioneddol â’r broses. Roedd ymchwiliad Pontins ei hun ac adroddiad a gyflwynwyd yn ystod y cytundeb cyfreithiol yn honni na ddefnyddiwyd y Rhestr at ddiben gwahaniaethol. Gwrthododd Pontins gydnabod bod y Rhestr yn cael ei defnyddio i wahaniaethu yn erbyn gwesteion Teithwyr Gwyddelig a'u cymdeithion. Roedd yn honni mai bwriad y Rhestr oedd atal 'gwneuthurwyr trafferthion' rhag archebu, yn dilyn digwyddiad yng nghyrchfan gwyliau Southport ym mis Ebrill 2015.

Nid oedd hyn yn wir. Mae'n gwrthdaro â sylwadau diweddaraf Pontins i'r ymchwiliad, sy'n cydnabod bod y Rhestr yn wahaniaethol.

Darparodd Pontins wybodaeth anghywir i ni yn ystod yr ymchwiliad. Roedd bylchau amlwg o wybodaeth arwyddocaol. Er enghraifft, dywedodd Pontins wrthym mai dim ond un gŵyn gan Westai oedd yn ymwneud â gwahaniaethu ar sail hil. Tua diwedd ein hymchwiliad, dywedodd wrthym am achos llys 2017. Honnodd Pontins hefyd na ddefnyddiwyd y Rhestr at ddiben gwahaniaethol yn ei ymatebion i’n ceisiadau am dystiolaeth yn ystod yr ymchwiliad hwn.

Gwadodd cyfarwyddwyr Pontins eu bod yn gwybod am y Rhestr, ond dywedasant drwy gydol y broses na chafodd ei 'oddef na'i gefnogi'. Fodd bynnag, nid oedd unrhyw dderbyniad corfforaethol o unrhyw gyfrifoldeb am y Rhestr. Nid oes unrhyw dystiolaeth i’r cyfarwyddwyr gondemnio neu feirniadu’r Rhestr yn gyhoeddus i staff ar yr adeg y’i tynnwyd i lawr, nac yn ddiweddarach, pan ddaeth sylw yn y cyfryngau i’r mater tua adeg ein cytundeb cyfreithiol.

Yn ei sylwadau ar yr adroddiad drafft, dywedodd Pontins wrthym fod ei gyfarwyddwyr ‘yn cydnabod bod y Rhestr wedi'i defnyddio, ei bod yn gwahaniaethu ac wedi cymryd cyfrifoldeb amdani'. Mae cydnabod a derbyn camwedd yn y gorffennol yn arwydd o fwriad i atal gwahaniaethu tebyg rhag digwydd eto.

Deuwn i’r casgliad na ymrwymodd Pontins i’r cytundeb cyfreithiol gydag ymrwymiad gwirioneddol i fynd i’r afael â gwahaniaethu yn y gorffennol. Mae'r dystiolaeth yn dangos ei fod wedi defnyddio'r cytundeb cyfreithiol fel cyfle i osgoi craffu ar arferion gwahaniaethol.

Rhaid gwneud ymdrechion gwirioneddol i sicrhau nad yw gwahaniaethu o unrhyw fath yn digwydd eto.

Mae ein hargymhellion wedi'u cyfeirio at uwch reolwyr a chyfarwyddwyr presennol Pontins.

Chwythu'r chwiban - diwylliant ac ymarfer

Nid oedd unrhyw fecanwaith diogel na diduedd i weithwyr Pontins chwythu'r chwiban. Roedd hyn oherwydd bod yr arferion gwahaniaethol yn cael eu harwain gan uwch reolwyr. Gwelsom dystiolaeth bod achwynydd mewnol yn cael ei ddiswyddo fel 'un sy’n creu trafferth'.

Gwnaethom hefyd ystyried sut y defnyddiwyd diffiniad cul o 'chwythu'r chwiban', nad oedd yn cynnwys cyfeiriad at wahaniaethu na Deddf Cydraddoldeb 2010, fel cyfiawnhad dros wrthod i ddechrau dosbarthu'r gŵyn fel un oedd yn ymwneud â 'chamwedd'.

Rydym felly yn gwneud argymhellion i Pontins wella ei weithdrefnau chwythu’r chwiban.

Gwadiadau cyn-staff

Mae llawer o'r staff a oedd yn gyflogedig ar yr adeg yr oedd y Rhestr ar waith wedi gadael y cwmni ers hynny. Fodd bynnag, mae llawer a roddodd dystiolaeth i'r ymchwiliad hwn wedi parhau i amddiffyn ei ddefnydd, neu i wadu unrhyw gysylltiad.

Rydym yn cydnabod y gallai staff fod wedi teimlo pwysau gan uwch reolwyr i fabwysiadu arferion gwahaniaethol. Mae rhai cyn staff yn cydnabod bod yr hyn a ddigwyddodd yn anghywir. Serch hynny, teimlent fod yn rhaid iddynt gydymffurfio â chyfarwyddiadau rheoli.

Rydym yn gwneud argymhellion i Pontins i fynd i'r afael â'i ddiwylliant o wahaniaethau hiliol. Dylai ymgysylltu â Sipsiwn a Theithwyr a hybu agwedd gadarnhaol tuag atynt, er mwyn atal torri Deddf Cydraddoldeb 2010 yn y dyfodol.

Staff diweddar a newidiadau strwythurol

Bu nifer o newidiadau staffio a strwythurol yn Pontins ers pandemig COVID-19. Ers hynny mae Pontins wedi gwneud rhai newidiadau i'w arferion a'i weithdrefnau. Nid ydym yn ystyried bod y rhain yn ddigonol i ymdrin â gwahaniaethu neu gwynion am wahaniaethu yn effeithiol.

Mae ein hargymhellion yn mynd i'r afael â'r diffygion a nodwyd gennym.

Diffyg hyfforddiant, polisïau a gweithdrefnau clir

Roedd yr unig lawlyfr canllaw i staff Pontins a ddarparwyd yn hen ffasiwn, yn cynnwys hen sgrinluniau o gronfeydd data gyda'r term 'annymunol' i gyfeirio at westeion penodol.

Darparodd Pontins ei lawlyfrau gweithwyr i ni hefyd. Mae'r rhain yn ymgorffori polisïau a gweithdrefnau ar gyfer Grŵp Britannia, sy'n cynnwys Pontins, Britannia Hotels Limited ac Elite Venue Selection Hotels Limited. Roeddent yn cynnwys polisi cydraddoldeb ac amrywiaeth yn y gweithle a pholisi a gweithdrefnau chwythu'r chwiban, a rennir ar draws y grŵp o gwmnïau.

Rydym yn gwneud argymhellion i wella polisïau a gweithdrefnau. Rhaid i bob aelod o staff yn Pontins gael hyfforddiant penodol ar wahaniaethu yn y gwasanaeth o dan Ddeddf Cydraddoldeb 2010.

Disgwyliwn na fydd gan Pontins unrhyw oddefgarwch ar gyfer unrhyw fath o wahaniaethu ar sail hil, aflonyddu neu erledigaeth.

Cadw cofnodion a gwneud penderfyniadau

Mae gan Pontins systemau gwael ar gyfer cofnodi penderfyniadau allweddol. Nid oedd Pontins yn gallu dweud wrthym:

• pryd a pham y cafwyd diweddariadau pwysig i'w delerau ac amodau ar gyfer 2018
• pwy a'u llofnododd neu a'u cymeradwyodd, a
• pa wiriadau cyfreithiol a gynhaliwyd i sicrhau nad oedd y diweddariadau yn torri Deddf Cydraddoldeb 2010.

Nid oedd trywydd papur yn dogfennu unrhyw benderfyniad. Roedd bylchau sylweddol yn y dystiolaeth, megis diffyg dyddiadau yn dangos pryd y cafodd gwaharddiadau gwesteion eu dirymu. Gweler Atodiad 3 am ragor o fanylion am hyn.

Roedd rhai gweithdrefnau ar waith i gofnodi digwyddiadau gwesteion. Fodd bynnag, o'r sampl fach a adolygwyd gennym nid oedd yn glir a oedd yr adroddiadau'n ymwneud â'r Gwestai penodol a gafodd ei wahardd wedyn. Ni welsom unrhyw dystiolaeth bod unrhyw un o'r gwesteion hynny wedi derbyn dogfennaeth yn rhoi gwybod iddynt am eu troi allan neu eu gwaharddiad dilynol. Cawsom dempledi llythyrau, llawer ohonynt o ansawdd gwael neu heb ddigon o fanylion.

Rydym yn gwneud argymhellion i sicrhau bod cofnodion yn cael eu cadw’n gadarn ac i alluogi casglu a monitro gwybodaeth.

Gwelliannau i'r gronfa ddata Dim Croeso Mwyach

Nid yw system sy'n cofnodi pan fydd gwesteion wedi cyflawni ymddygiad gwrthgymdeithasol neu weithredoedd troseddol sy'n gwarantu gwaharddiad o barciau gwyliau Pontins yn torri Deddf Cydraddoldeb 2010, ar yr amod na chaiff ei defnyddio mewn modd gwahaniaethol.

Ers hynny mae Pontins wedi ailenwi'r gronfa ddata Dim Croeso Mwyach. Fe'i gelwir bellach yn Gwrthod Dychwelyd. Bellach mae cofnodion yn cael eu hadolygu bob blwyddyn. Hysbysodd Pontins staff y ganolfan alwadau am y newidiadau mewn e-bost. Fodd bynnag, nid oedd unrhyw hyfforddiant ychwanegol ar gyfer staff.

Argymhellwn fod yr holl staff sy'n ymwneud â gweinyddu'r gronfa ddata Gwrthod Dychwelyd yn cael hyfforddiant penodol ar sut i ddefnyddio'r system mewn modd anwahaniaethol. Mae hyn yn cynnwys staff yn y parciau, yn ogystal ag yn y ganolfan alwadau. Dylai hyfforddiant fod wyneb yn wyneb.

Mae ailenwi'r gronfa ddata ‘Dim Croeso Mwyach’ i ‘Gwrthod Dychwelyd’ yn gam cadarnhaol. Mae'r iaith yn wrthrychol yn hytrach nag yn emosiynol. Ni ddylai unrhyw Westai gael ei labelu'n 'annymunol', nac unrhyw fynegiant dad-ddyneiddiol tebyg. Dylid cofnodi rhesymau a thystiolaeth briodol, yn ysgrifenedig, ar gyfer pob penderfyniad a wneir.

Ers hynny mae Pontins wedi diwygio ei delerau ac amodau ym mis Hydref 2023. Mae cymal 38 yn egluro'r polisi Gwrthod Dychwelyd yn gryno. Mae’n rhoi’r hawl i westeion apelio, er bod penderfyniad Pontins yn derfynol. Mae'r telerau hyn yn nodi y gellir rhestru unrhyw Westai sy'n methu â chydymffurfio â'r telerau ac amodau fel 'Gwrthod Dychwelyd'. Mae hyn yn ehangu cwmpas yr Arfer. Nid yw bellach yn gyfyngedig i westeion sydd ag ymddygiad annerbyniol ar y parciau. Mae'r cymal sydd newydd ei ddrafftio yn awgrymu y gall unrhyw achos o dorri'r telerau arwain at waharddiad yn y dyfodol. Gall toriadau gynnwys methu â darparu tystiolaeth o hunaniaeth wrth gyrraedd neu flaendal arian parod o £500.

Byddwn yn adolygu gweithrediad parhaus y broses Gwrthod Dychwelyd fel rhan o'n cynllun gweithredu ar gyfer y dyfodol.

Telerau disgresiwn unigol

Roedd y Rhestr yn cyfeirio at delerau archebu a oedd yn rhoi 'disgresiwn llwyr' i Pontins ganslo archebion.

Defnyddiwyd y term hwnnw i gyfiawnhau gwahaniaethu. Roedd hwn yn ymgais bellach i gyfreithloni'r Arfer Gwestai Annymunol gwahaniaethol. Mae cofnodion archebu yn dangos bod rhai staff wedi dibynnu ar y tymor hwn i gyfiawnhau canslo, yn enwedig i Deithwyr Gwyddelig.

Mae’r telerau newydd, a ddiwygiwyd ym mis Hydref 2023, yn dal i roi disgresiwn Deddf Cydraddoldeb i Pontins i wrthod archebion. Er enghraifft, mae Cymal 37.1 yn cadw'r hawl i ganslo neu derfynu'r gwyliau 'ar unrhyw adeg'. Gall Pontins gynnig gwyliau dirprwyol, ond dywedwch 'o dan rai amgylchiadau efallai mai dim ond ad-daliad llawn y byddwn yn ei gynnig'. Canfuom fod arfer o ganslo ac ad-daliadau heb ddewis i ailarchebu yn rhan o'r Arfer Gwestai Annymunol.

Mae cymal 12.3 yn rhoi disgresiwn llwyr i Pontins ganslo archebion grwpiau o fwy nag wyth o bobl os yw’n ystyried nad yw’r parc yn addas. Yn achos llys 2017 (Gweithredoedd Anghyfreithlon 8 a 9), honnodd Pontins yn ei amddiffyniad fod y canslo oherwydd archebion grŵp mawr. O ystyried yr hanes hwn, rydym yn parhau i bryderu ynghylch sut y caiff y term hwn ei roi ar waith yn ymarferol.

Rhoddir disgresiwn eang hefyd i reolwyr parciau benderfynu pwy ddylai dalu blaendal o £500. Nodir ein pryderon am y term hwn ym Mhennod 1.

Argymhellwn fod telerau sy'n caniatáu disgresiwn Deddf Cydraddoldeb i ganslo yn cael eu haddasu i ddatgan mai dim ond ar sail resymol y gellir eu defnyddio, ac yn amodol ar ofyniad i roi rhesymau.

Rydym yn gwneud argymhellion i Pontins adolygu a diwygio’r telerau hyn.

Ymddiheuriad cyhoeddus i'r cymunedau Sipsiwn a Theithwyr o Pontins, yn enw ei pherchnogion a'i chyfarwyddwyr. Dylai hyn gydnabod bod gwahaniaethu wedi digwydd a bod yn gyfrifol am ganiatáu iddo ddigwydd.

R1.2: Ymrwymo i ddull dim goddefgarwch

Neges fewnol i staff gan y cyfarwyddwyr yn derbyn canfyddiadau ac argymhellion yr adroddiad hwn, yn pwysleisio dim goddefgarwch i wahaniaethu ac ymrwymo i wella polisïau a gweithdrefnau, gan gynnwys polisïau gwrth-wahaniaethu a chwythu’r chwiban.

R1.3: Ymgysylltu â'r gymuned Sipsiwn a Theithwyr

Datblygu rhaglen sy'n cynnwys ymgysylltu rhwng bwrdd cyfarwyddwyr Pontins a grwpiau Sipsiwn a Theithwyr a defnyddwyr gwasanaethau i gael cipolwg ar eu profiad o wahaniaethu a chynyddu ymwybyddiaeth o wahaniaethu ar sail hil.

R2: Monitro achosion o ganslo, archebion a fethwyd a'r gronfa ddata Gwrthod Dychwelyd

R2.1: Creu proses gadarn o adolygu gwrthod

Sefydlu system adolygu, y cytunwyd arni gyda ni, sy'n sicrhau mesurau diogelu sy'n ymwneud ag unrhyw gofnodion newydd a phresennol i'r gronfa ddata Gwrthod Dychwelyd.

R2.2: Monitro tueddiadau canslo a chwyno

Gan ddefnyddio data archebu sy'n bodoli eisoes, monitro ac asesu rhesymau dros archebion a fethwyd ac archebion a ganslwyd gan y parc, gan gynnwys effaith telerau ac amodau canslo.

Monitro cwynion gwesteion sy'n deillio o wrthod gwasanaeth, canslo, terfyniadau (troi allan neu wrthod mynd i mewn i'r Parc) neu ychwanegiadau i'r gronfa ddata Gwrthod Dychwelyd, a phob cwyn sy'n codi pryderon annhegwch neu wahaniaethu.

R3: Polisïau, arweiniad a hyfforddiant

R3.1: Adolygu a diweddaru polisïau a gweithdrefnau

I gynnwys y canlynol:

R3.1.1 Polisïau a gweithdrefnau Gwrthod Dychwelyd

Adolygu a gwella polisïau, gweithdrefnau a dogfennaeth fewnol ac allanol yn ymwneud â gwahardd gwesteion sydd wedi mynychu parciau Pontins. Dylai'r system fod yn deg, yn dryloyw a gyda mesurau diogelu digonol ar gyfer gwesteion sy'n destun unrhyw waharddiad.

R3.1.2: Pob canllaw a chronfa ddata

Diweddaru llawlyfrau canllaw a chronfeydd data staff i adlewyrchu systemau, polisïau a gweithdrefnau newydd, gan gynnwys dileu termau gwahaniaethol neu gyfeiriadau at 'annymunol'. Cyfathrebu newidiadau i'r holl staff perthnasol gan bwysleisio dim goddefgarwch o wahaniaethu.

R3.1.3: Y broses adolygu gyfreithiol ar gyfer polisïau a gweithdrefnau

Ffurfioli proses ar gyfer adolygiad cyfreithiol o unrhyw bolisïau a gweithdrefnau newydd a phresennol, i gynnwys sicrhau cydymffurfiaeth â Deddf Cydraddoldeb 2010.

Dylai Pontins a Grŵp Britannia ehangach sicrhau bod ei lawlyfrau cyflogeion yn cydymffurfio’n llawn â Deddf Cydraddoldeb 2010.

R3.1.4: Proses gwyno

R3.2: Hyfforddiant wyneb yn wyneb

Datblygu a darparu hyfforddiant wyneb yn wyneb i’r holl staff sy’n ymwneud â’r broses Gwrthod Dychwelyd o’r dechrau i’r diwedd, sydd i’w gwreiddio mewn egwyddorion tegwch, cydraddoldeb ac amrywiaeth. Hyfforddiant gloywi i'w ddarparu'n flynyddol i staff newydd a phresennol.

Hyfforddiant wyneb yn wyneb i'r holl staff perthnasol ar sut i ymdrin â chwynion gwesteion sy'n ymwneud â gwahaniaethu. Hyfforddiant gloywi i'w ddarparu'n flynyddol i staff newydd a phresennol.

R3.3: Hyfforddiant cydraddoldeb traws-gorfforaethol

Datblygu a darparu hyfforddiant ar y ddyletswydd gyfreithiol i beidio â gwahaniaethu, aflonyddu nac erlid gwesteion o dan Ran 3 o Ddeddf Cydraddoldeb 2010. Hyfforddiant gloywi i'w ddarparu'n flynyddol i staff newydd a phresennol.

Pontins i ymgysylltu â Grŵp Britannia i ddatblygu a chyflwyno'r hyfforddiant uchod.

Mae Grŵp Britannia yn datblygu ac yn darparu’r hyfforddiant cydraddoldeb uchod i sicrhau cydymffurfiaeth â Deddf Cydraddoldeb 2010.

R4: Chwythu’r chwiban

R4.1: Creu cynllun gweithredu chwythu'r chwiban

Cryfhau’r polisi a’r diwylliant chwythu’r chwiban, meithrin hyder ac ymddiriedaeth gyda staff ar y weithdrefn chwythu’r chwiban ac annog staff i herio ymddygiad amhriodol.

Pontins i ymgysylltu â Grŵp Britannia i adolygu a diwygio’r polisi a gweithdrefnau chwythu’r chwiban.

Grŵp Britannia i roi’r polisïau chwythu’r chwiban diwygiedig ar waith ar draws ei grŵp o gwmnïau.

R5: Telerau ac amodau

R5.1: Dileu gofyniad y gofrestr etholiadol

Rhaid i Pontins gael gwared ar delerau ac amodau’r gofrestr etholiadol a rhoi gwiriad hunaniaeth cymesur yn eu lle wrth gyrraedd sy’n caniatáu amrywiaeth o ddulliau adnabod.

R5.2: Dileu gofynion y gofrestr etholiadol ar draws y sector

Dylai pob gweithredwr sector gwyliau arall hefyd ddileu telerau ac amodau’r gofrestr etholiadol a rhoi gwiriad adnabod cymesur yn ei le wrth gyrraedd sy’n caniatáu amrywiaeth o ddulliau adnabod.

R5.3: Diwygio'r telerau disgresiwn unigol

Datblygu telerau ac amodau diwygiedig, i'w cytuno gyda ni, sy'n cyfyngu ar gwmpas y telerau 'disgresiwn unigol' fel na ellir canslo archebion oherwydd gwahaniaethu. Dylai'r telerau ac amodau diwygiedig gynnwys ymwadiad na fydd y cwmni, wrth arfer ei ddisgresiwn, yn torri Deddf Cydraddoldeb 2010, a dylid cynnig y dewis i bob Gwestai ail-archebu.

R5.4: Cyflwyno proses adolygu gyfreithiol

Ffurfioli proses ar gyfer adolygiad cyfreithiol a chadw cofnodion o unrhyw ddiwygiadau newydd i’r telerau ac amodau, gan wreiddio egwyddorion cydraddoldeb a pheidio â gwahaniaethu fel y nodir yn y gyfraith.

R5.5: Cynnal adolygiad o delerau ac amodau 2023

Adolygu a diweddaru’r telerau ac amodau a ddiwygiwyd ym mis Hydref 2023 i ddileu telerau gwahaniaethol ac ymgysylltu â rheoleiddwyr statudol perthnasol.

R6: Y Comisiwn Etholiadol a rheoleiddwyr perthnasol eraill

Mae’r arfer o ddibynnu ar y gofrestr etholiadol fel unig neu brif ffurf ar ddilysu hunaniaeth yn creu rhwystr i wasanaethau, yn enwedig gwasanaethau gwyliau, ac mae’n gwahaniaethu’n anuniongyrchol i aelodau’r cymunedau Sipsiwn a Theithwyr. Mae hefyd yn agored i gamdriniaeth i gelu gwahaniaethu uniongyrchol.

R6.1: Ystyried y canfyddiadau yn yr adroddiad hwn sy'n ymwneud â'r defnydd o delerau ac amodau'r gofrestr etholiadol o fewn y sector gwyliau

Mae’n bosibl y bydd y Comisiwn Etholiadol, yr Awdurdod Cystadleuaeth a Marchnadoedd ac unrhyw reoleiddwyr perthnasol eraill am ystyried a oes angen rhagor o wybodaeth, canllawiau neu gamau gweithredu i helpu i ddiwygio’r sector gwyliau.

Unlawful act notice served under section 21 of the Equality Act 2006 (Notice).

In the matter of the investigation into Britannia Jinky Jersey Limited (trading as Pontins) as described in the terms of reference dated 26 May 2022.

The Commission for Equality and Human Rights, commonly referred to as ‘the Equality and Human Rights Commission’ (EHRC), hereby gives Notice to Britannia Jinky Jersey Limited, trading as ‘Pontins’, pursuant to section 21 of the Equality Act 2006 (EA 2006) that:

Britannia Jinky Jersey Limited (‘Pontins’) has been the subject of an investigation under section 20(1)(a) of the EA 2006. Following that investigation the EHRC is satisfied that Pontins has committed the following unlawful acts (Unlawful Acts):

1. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 by operating the Undesirable Guest Practice between 2013 and 2018. This was a practice of refusing or terminating services to Irish Travellers, or guests perceived to be Irish Travellers, or their associates such as family members, resulting in other detriment. This amounted to less favourable treatment because of race.

2. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 by internally publishing and using the List to identify and refuse or terminate services to Irish Travellers or anyone perceived to be an Irish Traveller and their associates, such as family members, and subject them to other detriment. This amounted to less favourable treatment because of race.       

3. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) the Equality Act 2010 by using its systems and databases in a systemic and targeted manner to subject a person who is or is perceived to be an Irish Traveller, or their associates such as family members, to other detriment by placing them on an electronic database of banned guests. This had the effect of preventing those guests from accessing future services. This amounted to less favourable treatment because of race.

4. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 by unlawfully refusing to provide services to Guest X by terminating the provision of the service (cancellation) because of race. Guest X was perceived as an Irish Traveller because of having a surname on the List.

Guest X was thereafter subjected to other detriment by having their name entered on the No Longer Welcome database preventing the guest from accessing any future services because of their race. The cancellation and subsequent ban from future services amounted to less favourable treatment because of race.  

5. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 by unlawfully terminating the provision of services (cancellation) to each of Guests A, B and C, because it perceived the guests to be Travellers. The Guests were also subjected to other detriment when they were entered onto the No Longer Welcome database and banned from accessing future services. The cancellations and subsequent ban from future services amounted to less favourable treatment because of race.   

6. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 for unlawfully refusing to provide services to Guest W by terminating the provision of the service (cancellation) because of race. Guest W was perceived as an Irish Traveller because their surname was on the List.

Guest W was then subjected to other detriment by having their name entered on the No Longer Welcome database, preventing them from accessing any future services because of their race. The cancellation and subsequent ban from future services amounted to less favourable treatment because of race.

7. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 for unlawfully refusing to provide services to Guest H because of their association with a person perceived as an Irish Traveller. This amounted to less favourable treatment because of their association with a person of a particular race.

Guest H was then subjected to other detriment by having their name entered on the No Longer Welcome database, preventing them from accessing any future services because of their association with a person of the Irish Traveller race. The refusal and subsequent ban amounted to direct race discrimination by association.

8. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 by unlawfully terminating the provision of services (cancellation) to Guest Y because it perceived Guest Y as an Irish Traveller. Guest Y had a surname on the List and lived on a Traveller site.

Guest Y was thereafter subjected to other detriment by having their name entered on the No Longer Welcome database, preventing them from accessing any future services because of their race. The cancellation and subsequent ban from future services amounted to less favourable treatment because of race.

9. Pontins breached sections 13 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 for unlawfully refusing to provide services to eight other guests, Guests Y1-Y8, because of their association with Guest Y, a person perceived as an Irish Traveller. This amounted to direct race discrimination by association.

10. Pontins breached sections 13 and 29(1) and 29(2) of the Equality Act 2010 by introducing the electoral roll term in 2018 after the removal of the List, as a disguised form of direct discrimination. The term was designed to provide a mechanism for Pontins to act in a particular way to identify or deter persons likely to be Irish Travellers, to refuse or cancel their bookings.

11. Pontins is in breach of sections 19 and 29(1) and (2) of the Equality Act 2010 because its guest terms and conditions, as amended in October 2023, indirectly discriminate against Gypsy and Traveller guests and prospective guests.  

Effect of the Unlawful Act Notice

Pontins is required to prepare an action plan for the purpose of avoiding repetition or continuation of the Unlawful Acts. The EHRC makes recommendations for that purpose which are in Chapter 3 of this report. These shall form the basis of an action plan but shall not limit other actions deemed necessary to meet its purpose.

The first draft of the action plan must be given to the EHRC by 5pm on Tuesday 9 April 2024.

By virtue of section 21 of the EA 2006 Pontins may, within the period of six weeks beginning with the day on which this notice is given, appeal to the appropriate court or tribunal on the grounds that it has not committed the unlawful acts specified in this notice and / or that the requirement for the preparation of an action plan is unreasonable.

On appeal, the court or tribunal may affirm, annul or vary a notice or requirement for the preparation of an action plan, and make an order for costs or expenses.

The appropriate court or tribunal is defined in section 21(7) of the EA 2006. The EHRC considers that the appropriate court or tribunal is the county court (in England and Wales) or the sheriff (in Scotland).

The EHRC may investigate under section 20(1)(b) whether or not a person has complied with a requirement imposed by an unlawful act notice under section 21 of the EA 2006.

If the EHRC thinks that a person is likely to commit an unlawful act, it may under section 24(1) of the EA 2006 apply in England and Wales to the county court for an injunction restraining the person from committing the act, or in Scotland to the sheriff for an interdict prohibiting the person from committing the act.

Dated: 14 February 2024

Signed:

Adam Sowerbutts

Legal Director

Equality and Human Rights Commission

Arndale House, Arndale Centre

Manchester M4 3AQ

FOR AND ON BEHALF OF THE EHRC

Mae’r fframwaith ar gyfer ymchwiliad wedi’i nodi yn adran 20 ac atodlen 2 o Ddeddf Cydraddoldeb 2006.

Ffynonellau tystiolaeth

Darparodd Pontins wybodaeth gyffredinol, sylwadau, dogfennau a setiau data i ni. Cawsom y dystiolaeth gyntaf i’r ymchwiliad gan Pontins ym mis Gorffennaf 2022 a’r olaf ym mis Hydref 2023.

Cawsom dystiolaeth hefyd gan:

• 18 o weithwyr blaenorol a phresennol, gan gynnwys y chwythwr chwiban.
• Unigolion a gysylltodd â ni trwy ein mewnflwch ymchwilio pwrpasol. Roedd hyn yn cynnwys cyflwyniadau gan westeion Teithwyr Gwyddelig y gwrthodwyd neu y canslwyd eu harchebion.
• Grwpiau cynrychioliadol Sipsiwn a Theithwyr.

Lle bo angen, cawsom dystiolaeth gan unigolion o dan Hysbysiad cyfreithiol, yn unol ag Atodlen 2 Deddf Cydraddoldeb 2006.

Rydym yn ddiolchgar i bawb a roddodd dystiolaeth i’r ymchwiliad.

Sut y gwnaethom gynnal yr ymchwiliad

Seiliwyd ein hymchwiliad yn bennaf ar dystiolaeth ddogfennol a thystion. Fe'i hysgogwyd gan ddatgeliad chwythwr chwiban o'r Rhestr.

Yn ystod y cytundeb cyfreithiol, rhoddodd Pontins amrywiaeth o wybodaeth i ni. Roedd hyn yn cynnwys ei ymchwiliad ei hun i’r Rhestr, dyddiedig Mehefin 2021, a chyfweliadau staff.

Y dogfennau hyn oedd y man cychwyn ar gyfer ein hymchwiliad.

Er mwyn asesu a oedd Pontins wedi gwahaniaethu yn erbyn Sipsiwn a Theithwyr, cawsom ein harwain i ddechrau gan wybodaeth o'r chwythwr chwiban a chyfenwau ar y Rhestr. Roedd hyn yn ein galluogi i archwilio cofnodion archebu a chofnodion cronfa ddata Dim Croeso Mwyach o westeion gyda'r cyfenwau hyn. Rydym yn esbonio ein dadansoddiad o'r cronfeydd data allweddol yn Atodiad 3.

Gwnaethom adolygu'r holl dystiolaeth a gyflwynwyd i'r ymchwiliad a'i phrofi gyda cheisiadau am ragor o wybodaeth gan unigolion neu gan Pontins, yn ôl yr angen. Cymerasom yr holl atebion i ystyriaeth.

Fe wnaethom gynnal ymchwil sy’n berthnasol i’r term cofrestr etholiadol, gan gynnwys:

• Tueddiadau pleidleisio a chyfranogiad Sipsiwn a Theithwyr
• y broses cofrestru etholiadol, a
• gwybodaeth ehangach am raddau gwahaniaethu yn erbyn Sipsiwn a Theithwyr yng nghymdeithas y DU.

Fe wnaethom goladu cwynion a dderbyniwyd am delerau ac amodau cofrestr etholiadol yn y sector gwyliau o amrywiaeth o ffynonellau. Roedd hyn yn cynnwys data gan y Gwasanaeth Cynghori a Chymorth Cydraddoldeb (EASS).

Roeddem yn fodlon y gallem ddod i gasgliadau heb fod angen tystiolaeth lafar na gwrandawiadau llafar. Roeddem o'r farn nad oedd angen nodi unigolion at ddiben cyhoeddi canfyddiadau ein hadroddiad.

Aseswyd pob un o ganfyddiadau ein gweithredoedd anghyfreithlon yn erbyn y prawf cyfreithiol a nodir yn Neddf Cydraddoldeb 2010.

Rhoddwyd cyfle i Pontins gyflwyno sylwadau ar yr adroddiad drafft. Ystyriwyd y rhain yn ofalus cyn i'r adroddiad hwn gael ei gwblhau a'i gyhoeddi.

Crynodeb

Mae'r adran hon yn amlinellu canlyniadau ein dadansoddiad o gofnodion archebu a chronfeydd data. Mae'r wybodaeth hon yn berthnasol i ganfyddiadau'r Gweithredoedd Anghyfreithlon a amlinellir ym Mhennod 1.

Rydym yn amlinellu ein dadansoddiad a chanfyddiadau tystiolaethol mewn perthynas â:

• y Rhestr
• cronfa ddata Dim Croeso Mwyach, a elwir bellach yn gronfa ddata Gwrthod Dychwelyd
• archebu a chanslo cofnodion archebu

Ystyriwyd y canlyniadau yn yr adran hon ar y cyd â'r dystiolaeth arall a gyflwynwyd i'r ymchwiliad.

Y Rhestr

Honnodd Pontins i'r Rhestr gael ei defnyddio i nodi'r rhai sy'n achosi trwbwl a'i bod wedi codi ar ôl digwyddiad yng nghanolfan wyliau Southport ym mis Ebrill 2015.

Cymharwyd y 40 enw ar y Rhestr â chofnodion archebu gwesteion. Nid oedd gan dri o'r cyfenwau a restrwyd unrhyw gofnodion archebu cyfatebol, a oedd yn golygu bod cyfenwau ar y Rhestr nad oeddent yn ymwneud ag unrhyw Westai gwirioneddol. Nid oedd gan unrhyw gyfenwau ar y Rhestr gysylltiad ag unrhyw Westai a allai fod wedi aros yn Southport Park yn ystod Pasg 2015, pan ddigwyddodd y digwyddiad.

Nid oedd gan 25 o gyfenwau ar y Rhestr unrhyw gofnod ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach. Hyd yn oed o ystyried gwallau sillafu ac amrywiadau, roedd 18 o enwau na allem ddod o hyd iddynt ar unrhyw un o gronfeydd data archebu Pontins.

Dangosodd y data fod gwesteion ag enw ar y Rhestr yn llai tebygol o fod â rheswm clir dros gael eu gwahardd o gymharu â gwesteion nad oeddent ar y Rhestr a heb enw o darddiad Gwyddelig.

Ar y cyfan, roedd y dadansoddiad yn gwrth-ddweud honiad Pontins bod y Rhestr wedi'i defnyddio i nodi'r rhai sy'n achosi trwbl.

Y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach (Gwrthod Dychwelyd)

Nid oeddem yn dibynnu ar ddata ystadegol i wneud canfyddiadau gweithredu anghyfreithlon. Fodd bynnag, roedd yn ddefnyddiol holi sut roedd gwahanol bractisau yn gweithredu. Er enghraifft, o blith y gwesteion â chyfenwau ar y Rhestr, dim ond 14% oedd â rheswm clir yn nodi eu bod wedi achosi trafferthion ar y parc, a ychwanegwyd yn bennaf ers 2018.

Mewn cymhariaeth, canfuom nad oedd gan 70.1% o westeion a waharddwyd am resymau clir ac ymddangosiadol gyfreithlon enwau o darddiad Gwyddelig, gan gynnwys cyfenwau ar y Rhestr. Roedd y rhesymau a gofnodwyd yn cynnwys difrod i eiddo neu ymddygiad difrïol.

Ar ddechrau'r ymchwiliad, darparodd Pontins ei gronfa ddata Dim Croeso Mwyach gyfredol. Roedd yn cynnwys dim ond 10 cofnod o westeion gyda chyfenwau ar y Rhestr. Yn ddiweddarach darparodd Pontins y gronfa ddata hanesyddol cyfan o 2011. Roedd hyn yn dangos 142 o gofnodion gwesteion yn ymwneud â Gwestai â chyfenw ar y Rhestr.

Cafodd bron i 400 o gofnodion a gofnodwyd rhwng 2013 a 2017, pan oedd yr Arfer Gwestai Annymunol ar waith, eu dileu heb esboniad. Ni ddangosodd y mwyafrif unrhyw ddyddiad ar gyfer y newid. Rydym wedi dod i’r casgliad bod hyn yn fwyaf tebygol o ddigwydd yn 2021 a 2022. Roedd hyn yn ystod ein hymyrraeth reoleiddiol gyda Pontins. Gallai effaith y newidiadau fod wedi rhwystro ein hymchwiliad, er ein bod mewn gwirionedd wedi gallu nodi'r newidiadau a wnaed trwy ddadansoddiad technegol o'r gronfa ddata.

Roedd y newidiadau a wnaed i gofnodion ar y Gronfa Ddata Dim Croeso Mwyach yn sylweddol ac yn arwyddocaol:

• Cafodd yr holl gofnodion gyda'r rheswm 'annymunol' (neu amrywiadau arnynt) eu dileu.
• Dim ond un cofnod 'annymunol' a gadarnhaodd y dyddiad dileu, gan ddigwydd yn yr wythnosau rhwng terfynu ein cytundeb cyfreithiol gyda Pontins a lansiad swyddogol ein hymchwiliad.
• Roedd gan dros 75% a ddilëwyd rywfaint o gysylltiad ag enwau a chyfeiriadau canfyddedig Teithwyr Gwyddelig.
• Roedd 115 yn ymwneud â gwesteion â chyfenwau ar y Rhestr.
• Cafodd y cofnodion yn ymwneud â chanfyddiadau ein Gweithredoedd Anghyfreithlon unigol (4 i 7) eu dileu.
• Dilëwyd 111 o gofnodion yn ymwneud â gwesteion yn byw ar safle Teithwyr.
• Dim ond un cofnod gyda safle Teithwyr oedd â dyddiad dileu wedi'i gadarnhau, yn digwydd yn yr wythnosau rhwng terfynu ein cytundeb cyfreithiol a lansiad swyddogol ein hymchwiliad.

Tystiolaeth

Tystiolaeth

Gwesteion sydd wedi'u gwahardd ar hyn o bryd

O fis Gorffennaf 2023, cyfanswm nifer y gwesteion sy'n destun gwaharddiad yw 266. O'r rhai sydd wedi'u gwahardd o wasanaethau ar hyn o bryd, dim ond 20 sydd â chyfenwau ar y Rhestr sydd ar ôl. Cofnodwyd pedwar o’r cofnodion yn ystod yr amser yr oedd y Rhestr ar waith (tri yn 2015, un yn 2018), sy’n awgrymu bod cyfran fach iawn o gofnodion yn ystod y cyfnod hwn erioed yn ddilys ac nad nodi trafferthwyr oedd gwir ddiben y Rhestr, ond i wahaniaethu ar sail hil.

Mae gweddill y cofnodion o westeion ar y gronfa ddata Gwrthod Dychwelyd gyda chyfenwau ar y Rhestr yn dyddio o 2019-2022. Mae gan bob cofnod reswm fel 'ymddygiad ymosodol'. Roedd hyn yn dangos gwahaniaeth amlwg, a gwelliant mewn arfer o 2019 ymlaen. Adolygwyd sampl fach o'r cofnodion hyn a oedd yn weddill gennym a gwnaethom argymhellion pellach i Pontins - gweler Argymhellion.

Cofnodion archebu

Fe wnaethom groeswirio cofnodion archebu gyda'r ID Gwestai neu rif archebu, i benderfynu a oedd unrhyw Westai a oedd wedi archebu lle yn llwyddiannus, wedi'i ganslo neu heb ei gadarnhau wedi'i gofnodi ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach. Gwnaethom hefyd wirio a oedd y gwaharddiad hwnnw cyn neu ar ôl iddynt geisio cadw lle neu wedi mynychu'r parc o gwbl, ac os felly a oedd y gwyliau cyn neu ar ôl y gwaharddiad.

Archwiliwyd cofnodion gwesteion ag enwau ar y Rhestr, neu le'r oedd 'annymunol' yn rheswm dros eu cofnodi ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach, ac yna adolygwyd cyfeiriadau gwesteion o gofnodion archebu i benderfynu a oeddent yn ymwneud â safle Teithwyr cofrestredig.

Fe wnaethom hefyd ofyn i Pontins ddarparu unrhyw gofnodion archebu ychwanegol neu nodiadau dyddiadur mewn sampl o 27 o gofnodion gwesteion rhwng 2014 a 2019, fel y gallem archwilio’r achosion yn fanylach. Roedd y sampl yn cynnwys rhai cofnodion lle defnyddiwyd y term 'annymunol' naill ai yn y data ad-daliad neu'r gronfa ddata Dim Croeso Mwyach, gan gynnwys lle nad oedd y cyfenwau ar y Rhestr, yn ogystal ag achosion yn ymwneud ag archebion trydydd parti.

Nid oedd ein dadansoddiad cyffredinol yn cefnogi honiad Pontins bod y Rhestr wedi'i defnyddio i nodi 'rhai yn creu trafferthion'. Yn hytrach, nododd y dystiolaeth y tueddiadau canlynol:

1. Wedi'i wahardd ar yr un pryd â cheisio archebu lle neu pan gaiff ei ganslo

Roedd llawer o’r cofnodion archebu’n dangos bod gwesteion â chyfenwau ar y Rhestr neu a oedd yn byw ar safle Teithwyr neu faes carafanau wedi’u gwahardd cyn y gallai’r gwyliau ddigwydd. Roedd hyn yn dangos nad oedd gan y Gwestai hanes o ymddygiad annerbyniol yn y parciau cyn cael ei wahardd. Roedd rhai cofnodion archebu yn nodi bod gwaharddiad wedi dod i rym ar ôl iddynt alw i ymholi am archeb, neu ar yr un pryd â chanslad.

Tystiolaeth

2. Gwesteion wedi'u gwahardd - yn byw ar faes Teithwyr neu faes carafanau

Rhwng 2013 a 2017 ychwanegwyd 115 o westeion at y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach a oedd hefyd yn byw ar safle Teithwyr neu faes carafanau. Dim ond un cofnod a awgrymodd reswm dilys dros y gwaharddiad. Roedd y gweddill naill ai heb unrhyw reswm wedi'i gofnodi (102), wedi'u disgrifio fel 'Dim Croeso Mwyach' (11), a chyfeiriodd un at 'ddisgresiwn unig' Pontins i wrthod archebion, gan adlewyrchu'r iaith a ddefnyddir yn y Rhestr. Mae statws gwaharddedig 111 o'r cofnodion hyn wedi'i ddiddymu ers hynny.

Roedd bron i hanner wedi'u cofnodi ar y gronfa ddata ar yr un diwrnod ag y cafodd archeb ei chanslo a'i had-dalu, felly nid oedd y gwyliau wedi'u cynnal eto. Felly mae'n anodd gweld unrhyw reswm priodol dros waharddiad. Rhoddwyd llawer (25) o'r gwaharddiadau hyn ar waith ar yr un diwrnod ag y galwodd y Gwestai i holi am wyliau.

Roedd hyn yn awgrymu eu bod yn cael eu gwahardd ar ôl i gynghorydd eu hasesu yn ôl yr Arfer Gwestai Annymunol ac nad oedd y gwaharddiad yn gysylltiedig â'u hymddygiad. O'r 115 o westeion, roedd 28 wedi talu tuag at eu gwyliau, a 27 wedi derbyn ad-daliad. Roedd hyn yn gwrth-ddweud honiadau Pontins fod gan y gwesteion hyn hanes o achosi helynt oherwydd bod telerau ac amodau Pontins yn nodi na roddir ad-daliadau os oes gan Westai hanes o ymddygiad gwrthgymdeithasol.

Lle'r oedd tystiolaeth o arosiadau blaenorol yng nghofnodion y gwesteion, nid oedd unrhyw dystiolaeth bod y gwaharddiad yn ymwneud â gwyliau diweddar. Cafodd llawer eu canslo fisoedd neu flynyddoedd ar ôl eu harhosiad diwethaf.

Daethom i'r casgliad ei bod yn debygol bod y 111 o westeion hyn wedi'u hychwanegu at y gronfa ddata oherwydd bod cynghorwyr wedi gwirio eu cyfeiriadau ac yn credu bod y gwesteion yn Deithwyr. Yna cawsant eu tynnu'n gywir ac yn deg o'r gronfa ddata. Fodd bynnag, gwrthodwyd gwasanaethau iddynt tan tua 2022.

3. Dim tystiolaeth o ymddygiad gwael blaenorol gan gynnwys lle mae term 'annymunol' yn cael ei ddefnyddio

Yn y sampl o 27 o gofnodion gwesteion, nid oedd tystiolaeth o unrhyw hanes o ymddygiad annerbyniol yn y parciau. Roedd hyn yn cynnwys y cofnodion lle defnyddiwyd 'annymunol' i gyfiawnhau canslo neu gofnod Dim Croeso Mwyach. Er bod rhai wedi cael oedi hir rhwng canslo'r archeb gwesteion a mynd i mewn i'r gronfa ddata Dim Croeso Mwyach, roedd patrwm o westeion gyda'r un cyfeiriadau wedi'u hychwanegu at y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach ar yr un diwrnod. Roedd hyn yn awgrymu y gallai rhai gwesteion fod wedi cael eu gweld fel cymdeithion.

Tystiolaeth

4. Ychwanegwyd grwpiau o enwau yn ystod shifftiau

Gwelsom nifer o gofnodion ar y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach a oedd yn digwydd o fewn shifft gweithiwr. Er enghraifft, ychwanegwyd rhai gwesteion â chyfenwau ar y Rhestr at y gronfa ddata gwaharddedig electronig ar yr un diwrnod, gan yr un aelod o staff. Roedd hyn yn awgrymu bod arfer systemig o ychwanegu cofnodion at y gronfa ddata Dim Croeso Mwyach o westeion yr oeddent yn eu hystyried yn Deithwyr neu'n gymdeithion. Nid oedd unrhyw dystiolaeth arall i gyfiawnhau gwaharddiad.

Tystiolaeth

Ffigur 3. Y ffotograff gwreiddiol o'r 'rhestr gwesteion annymunol'.

Ffigur 4. Delwedd wreiddiol cwymprestr Pontins 'Os Na, Pam Ddim'.

I gael cyngor, gwybodaeth neu arweiniad ar faterion cydraddoldeb, gwahaniaethu neu hawliau dynol, cysylltwch â'r Gwasanaeth Cynghori a Chymorth Cydraddoldeb, gwasanaeth annibynnol rhad ac am ddim.

Ffôn: 0808 800 0082

Oriau: 09:00 i 19:00 (Dydd Llun i ddydd Gwener)

10:00 i 14:00 (Dydd Sadwrn)

Post: LLINELL GYMORTH RHADBOST EASS FPN652