Mae'r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol (EHRC) wedi cadw ei achrediad fel Sefydliad Hawliau Dynol Cenedlaethol 'statws A'.
Ysgrifennodd rhai sefydliadau cymdeithas sifil yn y DU at Is-bwyllgor Achredu (SCA) Cynghrair Byd-eang Sefydliadau Hawliau Dynol Cenedlaethol y llynedd, yn gofyn am adolygu achrediad yr EHRC.
Ystyriodd yr SCA y materion a godwyd yn fanwl drwy ei broses Adolygiad Arbennig.
Roedd y materion a ystyriwyd yn cynnwys cyngor y Comisiwn i lywodraeth y DU ar y diffiniad o 'ryw' yn Neddf Cydraddoldeb 2010; gwaith y Comisiwn i fynd i'r afael â gwahaniaethu yn erbyn pobl draws yn y DU; y camau y mae’r EHRC wedi’u cymryd i gryfhau cydweithrediad â sefydliadau cymdeithas sifil sy’n gweithio ar hawliau traws; ac ymchwiliad mewnol y Comisiwn i gwynion gan staff.
Mae'r SCA bellach wedi cadarnhau i'r EHRC ei fod yn parhau i gydymffurfio'n llawn ag 'Egwyddorion Paris', sy'n darparu'r meincnod ar gyfer Sefydliadau Hawliau Dynol Cenedlaethol annibynnol sy'n perfformio'n dda.
Mae'r penderfyniad yn golygu bod y Comisiwn yn cadw ei hawliau cyfranogiad annibynnol yng Nghyngor Hawliau Dynol y Cenhedloedd Unedig ac yn parhau i allu adrodd yn uniongyrchol i'r Cenhedloedd Unedig ar faterion hawliau dynol.
Dywedodd y Farwnes Kishwer Falkner, Cadeirydd y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol:
“Rydym yn croesawu’r penderfyniad y dylai’r EHRC gadw ei achrediad fel Sefydliad Hawliau Dynol Cenedlaethol ‘statws A’.
“Roeddem bob amser yn credu bod gwallau yn y cyflwyniadau a wnaed yn ein herbyn. Rydym yn falch, yn dilyn asesiad llawn o’r holl dystiolaeth, fod y pwyllgor achredu yn cytuno ein bod yn parhau i gyrraedd y safonau uchaf.
“Fel Cadeirydd yr EHRC, rwy’n hyderus ein bod yn arddangos y safonau hynny bob dydd, ym mhopeth a wnawn.
“Gallaf dawelu meddwl pawb rydyn ni’n gweithio gyda nhw, a’r cyhoedd ym Mhrydain rydyn ni’n eu gwasanaethu, ein bod ni’n ymfalchïo’n fawr yn ein hannibyniaeth oddi wrth y llywodraeth. Ond mae'n bwysig hefyd, ein bod yn cynnal ein hannibyniaeth oddi wrth sefydliadau gweithredol sy'n dymuno dylanwadu'n ormodol ar ein barn a'n polisi cyfreithiol. Rydym yn dangos ein didueddrwydd fel mater o drefn trwy ein parodrwydd i herio'r ddau yn gadarn.
“Rydym hefyd yn cymryd ein rhwymedigaeth i ddiogelu a hyrwyddo cydraddoldeb a hawliau dynol i bawb o ddifrif. Mae hynny’n cynnwys ystyried, yn ofalus ac yn ddiduedd ac ar sail tystiolaeth, sut y gallai hawliau un person, neu grŵp, gael eu heffeithio gan hawliau rhywun arall.
“Nid yw rôl y dyfarnwr bob amser yn cael ei werthfawrogi, ond fel rheoleiddiwr hawliau dynol Cymru a Lloegr, mae’n un yr ydym yn ei dderbyn gyda phenderfyniad cadarn.
“Efallai y cawn ein herio ar hyd y ffordd, ond bydd yr EHRC yn sicrhau'r cydbwysedd cywir wrth gynnal hawliau pawb. Edrychwn ymlaen at barhau i weithio gyda phawb sy’n ein helpu i gyflawni’r ddyletswydd hon.”
Nodiadau i Olygyddion:
- Cafodd yr EHRC ei ail-achrediad diwethaf gyda ‘statws A’ yn 2022, fel yr oedd yn flaenorol yn 2015 a 2008.
- Asesir Sefydliadau Hawliau Dynol Cenedlaethol (NHRI) yn erbyn Egwyddorion Paris. Mae'r rhain yn ei gwneud yn ofynnol i NHRI:
- Bod yn gymwys i hyrwyddo a diogelu hawliau dynol
- Bod â mandad cyfansoddiadol a deddfwriaethol eang, clir
- Cyflwyno cyngor ar faterion hawliau dynol i'r llywodraeth a'r Senedd
- Cydweithredu â'r Cenhedloedd Unedig a sefydliadau rhyngwladol eraill i amddiffyn a hyrwyddo hawliau dynol
- Hyrwyddo addysg hawliau dynol mewn ysgolion, prifysgolion a chylchoedd proffesiynol
- Mynd i'r afael â phob math o wahaniaethu drwy gynyddu ymwybyddiaeth y cyhoedd o hawliau dynol
- Sicrhau cynrychiolaeth luosog yn ei benodiadau
- Cael cyllid digonol
- Bod yn annibynnol wrth wneud penderfyniadau a gweithredu
Mae dwy lefel o achrediad, gan raddio cydymffurfiaeth NHRI ag Egwyddorion Paris:
- 'A' – cydymffurfio'n llawn
- 'B' – cydymffurfio'n rhannol
Mae NHRI nad ydynt yn cydymffurfio yn cael eu graddio fel rhai 'heb eu hachredu'.
- Y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yw’r Sefydliad Hawliau Dynol Cenedlaethol ar gyfer Cymru a Lloegr, gyda mandad hawliau dynol yn yr Alban mewn perthynas â materion a gadwyd yn ôl i Senedd y DU. Mae gan Gomisiwn Hawliau Dynol yr Alban fandad i hyrwyddo ac amddiffyn hawliau dynol yn yr Alban sy’n dod o fewn cymhwysedd Senedd yr Alban.