Datganiad yn dilyn sylwebaeth ddiweddar ar ein cyngor ar y diffiniad o 'ryw' yn y Ddeddf Cydraddoldeb

Diweddariad 10 Gorffennaf 2023: Rydym wedi ysgrifennu at Victor Madrigal-Borloz i ofyn iddo ymateb i'n llythyr blaenorol dyddiedig 23 Mai 2023. Darllenwch ein llythyr diweddaraf at Victor Madrigal-Borloz .

Diweddariad 23 Mai 2023: Rydym wedi ysgrifennu at Victor Madrigal-Borloz i godi gwrthwynebiadau i nodweddu ein safbwynt yn ei ddatganiad. Darllenwch ein llythyr at Victor Madrigal-Borloz.

Dywedodd llefarydd ar ran y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol:

“Rydym yn gwrthod yr honiadau hyn yn gryf. Ein dyletswydd gyfreithiol ni yw cynnal cydraddoldeb a hawliau dynol pawb ym Mhrydain, gan gynnwys pobl draws, ac mae hyn yn greiddiol i bopeth a wnawn.

“Mor ddiweddar â mis Hydref 2022, cawsom ein graddio eto fel ‘Statws A’ fel Sefydliad Hawliau Dynol Cenedlaethol, sy’n dangos ein bod yn cydymffurfio’n llawn ag argymhellion rhyngwladol. Mae hyn yn gydnabyddiaeth glir o'n hannibyniaeth a'n cydymffurfiaeth ag Egwyddorion Paris (y safon ryngwladol ar gyfer sefydliadau hawliau dynol).

“Fel rhan o’r broses ail-achredu, mae Cynghrair Fyd-eang y Sefydliadau Hawliau Dynol Cenedlaethol (GANHRI) yn gwneud argymhellion i bob sefydliad fel mater o drefn. Roeddem yn falch bod GANHRI wedi ein gwahodd i barhau â’n gwaith craidd, cryfhau ein pwerau a pharhau i wneud gwahaniaeth i fywydau pawb ledled Prydain.

“Ein gwaith ni hefyd yw egluro’r gyfraith, sydd, mewn perthynas â materion rhyw a rhywedd, yn gallu bod yn gymhleth. Lle gall hawliau pobl gystadlu, mae gennym ddyletswydd i gynghori ar y ffordd orau o sicrhau cydbwysedd priodol. Mewn rhai achosion rydym yn gwneud hynny mewn meysydd anodd, technegol o'r gyfraith a all ddenu safbwyntiau cryf ac anghytundeb.

“Rydym yn darparu’r cyngor hwn yn ddiduedd, hyd yn oed pan allai materion fod yn ddadleuol. Byddwn yn parhau i wrando ar farn pob grŵp, gan gynnwys y gymuned LHDT, fel yr ydym wedi'i wneud yn rheolaidd drwy'r amser.

“Ym mis Ebrill fe wnaethom gynghori’r Gweinidog dros Fenywod a Chydraddoldeb bod egluro’r diffiniad o ryw yn Neddf Cydraddoldeb 2010 yn haeddu ystyriaeth bellach. Gwnaethom awgrymu bod llywodraeth y DU yn nodi ac yn ystyried goblygiadau posibl y newid hwn yn ofalus, os caiff ei symud ymlaen. Mae’r Ddeddf Cydraddoldeb eisoes yn caniatáu darparu gwasanaethau ar wahân neu un rhyw, ac rydym wedi ceisio egluro’r hyn y mae’r gyfraith bresennol yn ei ganiatáu.

“Wrth ddarparu ein cyngor fe wnaethom ystyried pryder nad yw’r gyfraith fel y mae yn adlewyrchu realiti bywyd modern i bobl draws. Er enghraifft, heddiw nid yw llawer o bobl draws yn ystyried eu hunain yn newid o un rhyw i’r llall ond gallant uniaethu â hunaniaeth rhywedd fwy hylifol neu heb gyfeirio at ryw ddeuaidd o gwbl. Am y rhesymau hyn a rhesymau eraill, nid oes gan y mwyafrif helaeth o bobl drawsryweddol Dystysgrif Cydnabod Rhywedd (GRC), ac eto mae gwahaniaeth rhwng hawliau pobl drawsryweddol sydd â GRCs a’r rhai heb dan y Ddeddf Cydraddoldeb.

“Cynghorwyd llywodraeth y DU gennym fod y gwahaniaeth hwn mewn triniaeth yn ei gwneud yn anodd i unigolion ddeall eu hawliau o dan gyfraith cydraddoldeb. Gall hefyd achosi dryswch ac anhawster i gyflogwyr, darparwyr gwasanaethau ac eraill, yn enwedig oherwydd mewn llawer o sefyllfaoedd ni allant wybod pwy sydd â GRC a phwy sydd ddim. Credwn y dylai llywodraeth y DU ystyried symleiddio’r ddeddfwriaeth fel bod gan bob person traws yr un hawliau o dan y Ddeddf Cydraddoldeb. Credwn y gallai'r symleiddio hwn arwain at eglurhad i bob person traws, gan gynnwys y rhai sy'n nodi eu bod yn anneuaidd.

“Ni fyddai’r newid hwn yn golygu y byddai’n rhaid i ddarparwyr gwasanaethau roi’r gorau i ddarparu gwasanaethau traws-gynhwysol. At hynny, nid yw'n bendant yn wir y byddai'r newid yn golygu na fyddai pobl draws yn cael eu hamddiffyn rhag gwahaniaethu anghyfreithlon mwyach. Ni fyddai’r newid, pe bai’n cael ei ddwyn ymlaen gan lywodraeth y DU, yn dileu nodwedd warchodedig ailbennu rhywedd o’r Ddeddf. Byddai hyn yn parhau i warantu hawliau pobl drawsrywiol i fyw eu bywydau o ddydd i ddydd yn rhydd rhag gwahaniaethu.

“Rydym hefyd yn gwrthbrofi unrhyw honiad bod ein gwaith yn hyrwyddo eithrio pobl draws neu y byddai'n 'gorfodi pobl drawsrywiol i ddad-drosglwyddo'. Yn syml, nid yw hyn yn wir.

“Mae’n siomedig bod pobl draws yn cael y neges y byddai’r newid posib yn ei gwneud hi’n amhosib iddyn nhw fyw eu bywydau o ddydd i ddydd yn ddiogel a chydag urddas. Yn syml, mae sylwadau di-sail o'r fath yn creu mwy o ofn a phryder ymhlith cymuned sydd eisoes yn profi gormod o wahaniaethu.

“Rydym yn parhau i gymryd camau i amddiffyn pobl draws, gan gynnwys ymgymryd â gwaith cyfreithiol yn llwyddiannus i gefnogi pobl drawsrywiol y gwahaniaethwyd yn eu herbyn yn eu gweithle neu addysg, yn eu mynediad at wasanaethau iechyd a chymdeithasol ac mewn meysydd eraill o’u bywyd.

“Er enghraifft, rydym wedi hyrwyddo hawliau pobl draws i’r Adran Iechyd a Gofal Cymdeithasol dro ar ôl tro ac wedi codi pryderon yn uniongyrchol gyda gweinidogion ynghylch amseroedd aros hir a chyngor a chymorth annigonol. Fe wnaethom hefyd godi materion penodol fel ‘rhestr o ymarferwyr arbenigol’ llywodraeth y DU ar gyfer darparu diagnosis dysfforia rhywedd, y gwyddom ei fod yn rhwystr i rai pobl draws wrth gael GRC.”