Wrth sôn am oblygiadau hawliau dynol cyfyngiadau ar fywydau pobl oherwydd pandemig COVID-19, dywedodd Prif Weithredwr y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol, Rebecca Hilsenrath:
Rydyn ni'n cerdded rhaff dynn. Mae angen i ni ddod o hyd i'r cydbwysedd rhwng achub bywydau rhag coronafeirws, a chaniatáu i bobl y rhyddid a enillwyd yn galed sy'n fframwaith ar gyfer y bywydau hynny - megis yr hawl i fywyd preifat a theuluol, rhyddid i ymgynnull, ac i addysg. Rhaid i hyn fynd law yn llaw ag adferiad economaidd sy'n rhoi safon byw ddigonol i bawb.
Ar yr un pryd, mae'n rhaid i ni amddiffyn y bywydau niferus eraill hynny a fydd yn cael eu rhoi mewn perygl heb fynediad at ofal iechyd a chymdeithasol priodol, megis pobl hŷn ac anabl, cleifion â chanser neu â heriau iechyd meddwl - neu sy'n cael eu peryglu trwy'r cyfraddau cynyddol o drais yn y cartref.
Wrth gloi, clywsom sut roedd y rhai mewn gofal preswyl yn cael eu hamddiffyn cymaint â phosibl rhag y firws, ond clywsom hefyd sut yr oedd pobl yn cael eu hamddifadu o deulu pan oedd eu hangen fwyaf arnynt. Roedd aros gartref i amddiffyn y GIG yn neges syml ond efallai ei fod wedi rhoi’r gorau i sgrinio a’r hawl i ofal iechyd i’r rhai â chyflyrau eraill fel canser. Mae'n bosibl iawn y bydd canlyniadau eraill i ddulliau cyffredinol. Nid yw'r firws yn mynd i unrhyw le yn fuan ac mae'n rhaid i ni wneud yn siŵr nad yw ein hymdrechion i fyw yn rhydd o'r coronafeirws yn dod am gost rhy uchel.
Wrth i ragor o gyfyngiadau gael eu hystyried, rydym yn galw ar y Llywodraeth i wneud yn siŵr bod amddiffyniadau yn gymesur, yn fesuredig, ac wedi'u gwreiddio mewn gwyddoniaeth a'r gyfraith. Rhaid i unrhyw newidiadau sy'n cyfyngu ar ein hawliau fod yn hyblyg, gyda phwyntiau adolygu a gorffen, a pharhau i fod yn agored i'w herio. Os ydym am ddiogelu iechyd y cyhoedd ac achub bywydau, yna mae angen i newidiadau ategu neu wella ein hawliau dynol, nid eu trin fel rhai dewisol.
