Mae un gweithiwr presennol ac un cyn-weithiwr i London and Quadrant Housing Trust (L&Q) wedi derbyn setliad ariannol gwerth cyfanswm o £95,000, mewn achos gwahaniaethu ar sail hil a gefnogir gan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol (EHRC).
Canfu tribiwnlys cyflogaeth fod eu cyflogwr wedi gwahaniaethu yn erbyn Natalie James a Joanna Saine pan gawsant eu hanwybyddu am ddyrchafiadau.
Yn wreiddiol, hysbysebodd L&Q dair swydd wag. O'r chwe ymgeisydd mewnol, roedd tri yn wyn a thri yn ddu (a/neu ddu/gwyn yn gymysg). Roedd y ddau ymgeisydd llwyddiannus yn wyn, gyda L&Q yn penderfynu ail-hysbysebu'r drydedd swydd wag yn allanol, ni waeth i'r broses gyfweld ganfod nad oedd y tri ymgeisydd du yn "benodadwy".
Methodd L&Q ag ystyried Ms James a Ms Saine yn briodol ar gyfer swyddi arweinyddiaeth, gan seilio'r penderfyniadau i beidio â phenodi ar safbwyntiau goddrychol.
Wrth gadarnhau eu cwynion o wahaniaethu ar sail hil, canfu’r Tribiwnlys Cyflogaeth nad oedd y rheolwr cyflogi wedi cofnodi’r holl wybodaeth a ddarparwyd gan Ms James a Ms Saine yn ystod eu cyfweliadau, tra bod y Cynghorydd Recriwtio Adnoddau Dynol “wedi ildio i’r rheolwr cyflogi oherwydd fod ganddi “gwell gwybodaeth dechnegol” a “gofynion eraill ar gyfer y rôl”.
Canfu'r tribiwnlys fod penodiadau'r rheolwr cyflogi yn cael eu gwneud ar farn oddrychol o bwy fyddai'n “ffitio i mewn”, yn hytrach nag ystyried yn wrthrychol gymwysterau ac addasrwydd ymgeiswyr ar gyfer y swydd. Dywedodd y tribiwnlys, “mae seilio penderfyniadau recriwtio ar safbwyntiau goddrychol, neu deimladau o’r perfedd, yn cynyddu’r risg y bydd stereoteipiau a thuedd anymwybodol yn dod i rym”.
Darparodd y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol gyllid ar gyfer y ddau achos.
Dywedodd y Farwnes Kishwer Falkner, Cadeirydd y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol:
“Ni ddylai neb gael ei wrthod rhag camu ymlaen yn ei yrfa oherwydd ei hil.
“Mae gan gyflogwyr gyfrifoldeb i sicrhau bod eu prosesau cyfweld yn deg a bod ganddyn nhw systemau yn eu lle i atal gwahaniaethu rhag digwydd.
“Golygodd arferion recriwtio gwael yn L&Q fod y sefydliad wedi colli degawdau o brofiad o’u gweithlu, ac mae’r modd yr ymdriniwyd â’r sefyllfa wedi effeithio’n negyddol ar iechyd Natalie a Joanna a’i gyrfaoedd yn y dyfodol.
“Fel corff gwarchod cydraddoldeb Prydain, byddwn yn parhau i ddefnyddio ein pwerau unigryw i gynnal y gyfraith ac atal gwahaniaethu yn y gweithle.”
Dywedodd Natalie James:
“Roeddwn yn amau bod y penderfyniad recriwtio wedi bod yn wahaniaethol gan nad oedd unrhyw esboniad posibl yn fy meddwl pam fod y tri ymgeisydd du wedi cael eu gwrthod.
“Roedd yn ofid mawr meddwl nad oedd cyfle teg am ddyrchafiad i mi oherwydd fy hil.
“Mae wedi cael effaith fawr ar fy iechyd meddwl a chorfforol. Roedd y straen o ddioddef gwahaniaethu ac yna popeth a ddeilliodd o hynny yn gwbl ysgubol.
“Hoffwn ddiolch i’r EHRC am eu cefnogaeth ac am eu gwaith i sicrhau bod cwmnïau fel L&Q yn cael eu dwyn i gyfrif.”
Dywedodd Joanna Saine:
“Roedd yn teimlo mor amlwg i mi mai’r rheswm nad oeddwn wedi cael dyrchafiad oedd oherwydd fy hil. Yn lle hynny, gwnaed i mi deimlo trwy gydol y broses gwyno fel pe bawn yn chwerw ac na chefais y swydd oherwydd nad oeddwn yn ddigon da.
“Rwy’n dioddef o nifer o gyflyrau meddygol sydd wedi’u gwaethygu gan y straen a achoswyd. Roeddwn i'n teimlo'n anobeithiol ac fel nad oeddwn yn ddigon da i gymryd y cam nesaf yn fy ngyrfa.
“Mae cefnogaeth gan yr EHRC wedi golygu bod L&Q wedi fy nhrin yn annheg. Rwy’n gobeithio, o rannu fy mhrofiad, y bydd yn helpu i atal eraill rhag cael profiadau tebyg.”
Dywedodd David Stephenson o Doughty Street Chambers (a gyfarwyddwyd gan Workwise Legal LLP), a oedd yn cynrychioli Ms James a Ms Saine:
"Mae angen cefnogaeth ar gyfer achosion gwahaniaethu ar sail hil yn fwy nag erioed. Mae'r terfysgoedd diweddar yn arwydd o'r cyfnod cythryblus a allai fod yn beryglus yr ydym yn ei gael ein hunain ynddo.
“Mae cefnogaeth yr EHRC wedi bod yn achubiaeth i gymaint o gleientiaid bregus sydd, fel Natalie a Joanna, yn destun gwahaniaethu ar sail hil ac wedi colli eu lles meddyliol a chorfforol.”
Dyfarnodd y tribiwnlys £64,000 i Ms James ac ychydig yn llai na £31,000 i Ms Saine.
Siaradwch â'n swyddfa wasg
Os ydych yn gweithio yn y cyfryngau, siaradwch â’n swyddfa wasg:
- Yn ystod oriau swyddfa (dydd Llun i ddydd Gwener, 9am i 5pm) cysylltwch â: 0161 829 8102
- Neu anfonwch e-bost at dîm swyddfa'r wasg
- Ar gyfer y tu allan i oriau, parhewch i gysylltu â 0161 829 8102. Nid yw e-byst yn cael eu monitro y tu allan i oriau arferol.
Mae'r rhif ffôn hwn ar gyfer ymholiadau'r cyfryngau yn unig. Ar gyfer pob ymholiad arall, ffoniwch 0161 829 8100, neu e-bostiwch correspondence@equalityhumanrights.com
