Ymchwiliad i gymorth cyfreithiol i ddioddefwyr gwahaniaethu

Ein gweithred

Fe wnaethom lansio ymchwiliad i edrych a yw cymorth cyfreithiol yn helpu pobl sy’n codi cwyn gwahaniaethu yng Nghymru a Lloegr i gael cyfiawnder.

Edrychodd ein hymchwiliad ar:

  • sut mae achosion gwahaniaethu yn cael eu hariannu gan gymorth cyfreithiol
  • faint o bobl sy'n derbyn cyllid cymorth cyfreithiol ar gyfer hawliadau gwahaniaethu
  • a oes rhwystrau i gael mynediad at gymorth cyfreithiol
  • a yw rhai pobl yn cael anawsterau penodol wrth gael mynediad at gymorth cyfreithiol
  • gweithrediad y gwasanaeth ffôn fel y pwynt mynediad ar gyfer y rhan fwyaf o gyngor gwahaniaethu
  • os yw cymorth cyfreithiol yn darparu mynediad effeithiol at gyfiawnder i bobl sy’n cwyno am wahaniaethu
  • a ellid gwneud gwelliannau i leihau rhwystrau a gwella mynediad at gyfiawnder

Beth oedd hyn yn ei gwmpasu

Ceir rhagor o fanylion am gwmpas yr ymchwiliad yn ein cylch gorchwyl.

Gallwch hefyd gael gwybodaeth am yr ymholiad mewn fformat hawdd ei ddarllen neu drwy wylio ein fideo Iaith Arwyddion Prydain ar Youtube.

Pam roedden ni'n cymryd rhan

Dim ond drwy wasanaeth porth ffôn Cyngor Cyfreithiol Sifil (CLA) yr Asiantaeth Cymorth Cyfreithiol y gellir cael cyllid ar gyfer y rhan fwyaf o achosion gwahaniaethu.

Roeddem yn pryderu bod:

  • Gostyngodd cymorth cyfreithiol cychwynnol ar gyfer achosion gwahaniaethu bron i 60% ar ôl i'r gwasanaeth ffôn gael ei gyflwyno
  • er bod y gwasanaeth ffôn wedi delio â dros 18,000 o achosion gwahaniaethu ers 2013, dim ond 16 o bobl a atgyfeiriwyd am gyngor wyneb yn wyneb rhwng 2013 a 2016
  • ni chyfeiriwyd neb am gyngor wyneb yn wyneb rhwng 2016 a 2017
  • efallai na fydd y gwasanaeth ffôn bob amser yn hygyrch i bobl anabl a'r rhai sydd â sgiliau iaith Saesneg cyfyngedig
  • er gwaethaf dros 6,000 o alwadau i’r gwasanaeth yn 2013 i 2014, dim ond pedwar achos a gofnodwyd fel rhai a gafodd ddyfarniad gan lys neu dribiwnlys.
  • ychydig iawn o achosion sy'n cael cymorth cyfreithiol i fynd i'r llys

Y canlyniad

Canfu ein hadroddiad fod pobl yn wynebu rhwystrau diangen i gyfiawnder ac nad yw unigolion agored i niwed yn cael eu cefnogi i gyflwyno hawliadau gwahaniaethu.

Archwiliodd hefyd effeithiolrwydd y porth ffôn gorfodol a gwnaeth argymhellion i'r llywodraeth.