Cwmpas yr ymchwiliad i'r Blaid Lafur

Yn unol â pharagraff 3 o Atodlen 2 i Ddeddf Cydraddoldeb 2006. Ymchwiliad Statudol o dan adran 20 ac Atodlen 2 i Ddeddf Cydraddoldeb 2006 i'r Blaid Lafur gan y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol.

1. Mae'r Comisiwn yn amau y gallai'r Blaid Lafur ('y Blaid') ei hun, a/neu drwy ei gweithwyr a/neu ei hasiantau, gyflawni gweithredoedd anghyfreithlon mewn perthynas â'i haelodau a/neu ymgeiswyr am aelodaeth a/neu gymdeithion.

2. Bydd yr ymchwiliad yn ystyried a yw'r Blaid wedi cyflawni gweithredoedd anghyfreithlon o'r fath.

3. Bydd angen i'r ymchwiliad fod yn effeithiol ond yn gymesur. Bydd yr ymchwiliad yn canolbwyntio ar ymateb y Blaid i sampl o gwynion o weithredoedd anghyfreithlon honedig sydd wedi digwydd ers 11 Mawrth 2016. Fodd bynnag, efallai y bydd yr ymchwiliad yn ystyried ymateb y Parti i gwynion o'r fath sydd wedi digwydd cyn y dyddiad hwn, os yw'n cael ei ystyried yn angenrheidiol ac yn briodol.

4. Wrth archwilio’r dystiolaeth bydd y Comisiwn yn edrych ar faterion o’r fath y mae’n eu hystyried yn briodol, a all gynnwys rhai neu bob un o’r canlynol:

a. A yw gweithredoedd anghyfreithlon wedi’u cyflawni gan y Blaid a/neu ei gweithwyr a/neu ei hasiantau

b. Y camau a gymerwyd gan y Blaid i weithredu’r argymhellion a wnaed yn yr adroddiadau ar wrthsemitiaeth gan y Farwnes Royall, y Pwyllgor Dethol ar Faterion Cartref ac yn Adroddiad Chakrabarti

c. A yw’r Llyfr Rheolau a phrosesau ymchwilio a disgyblu’r Blaid wedi ei galluogi neu a allent ei galluogi i ymdrin yn effeithlon ac effeithiol â chwynion am wahaniaethu ar sail hil a/neu grefydd neu gred ac aflonyddu hiliol a/neu erledigaeth, gan gynnwys a oes sancsiynau priodol wedi’u gosod a/neu gellid ei gymhwyso; a

d. A yw'r Blaid wedi ymateb i gwynion am weithredoedd anghyfreithlon mewn modd cyfreithlon, effeithlon ac effeithiol.

5. Bydd y Comisiwn yn cyhoeddi adroddiad ar ei ganfyddiadau a chaiff wneud argymhellion yn unol ag Atodlen 2 paragraff 16 o Ddeddf 2006.

6. Gellir anfon unrhyw gyfathrebiadau ynghylch yr ymchwiliad hwn yn gyfrinachol trwy e-bostio'r tîm ymchwilio.

7. At ddibenion y cylch gorchwyl hwn mae'r diffiniadau a ganlyn yn berthnasol:

a. Ystyr ‘Deddf 2006’ yw Deddf Cydraddoldeb 2006

b. Ystyr ‘Deddf 2010’ yw Deddf Cydraddoldeb 2010

c. Mae ‘Y Blaid Lafur’ yn golygu’r gymdeithas anghorfforedig o’r enw Y Blaid Lafur a lywodraethir gan y Llyfr Rheolau gan gynnwys y rhannau hynny o’i strwythur y cyfeirir atynt ym Mharagraffau 1 a 2 o Gymal II, a Chymal IX o Bennod 1 o Lyfr Rheolau 2019 (er mwyn osgoi amheuaeth mae hyn yn cynnwys yr NEC, NCC, CLPs a BLPs) ond heb gynnwys sefydliadau sy'n gysylltiedig ag ef

d. Mae 'Y Llyfr Rheolau' yn golygu gweithredydd Llyfr Rheolau'r Blaid Lafur ar yr adeg berthnasol

e. Ystyr ‘y Comisiwn’ yw’r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol (a elwir yn gyffredin yn Gomisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol)

dd. Mae i 'asiant' yr un ystyr ag yn Neddf 2010

g. Mae i 'Cydymaith' yr un ystyr ag yn Neddf 2010

h. Mae i 'gymdeithas' yr un ystyr ag yn Neddf 2010

ff. Mae 'BLP' yn golygu cangen o CLP fel y'i diffinnir yn y Llyfr Rheolau

j. Mae 'CLP' yn golygu Plaid Lafur Etholaeth fel y'i diffinnir yn y Llyfr Rheolau

k. Mae i 'gweithiwr' yr un ystyr ag yn Neddf 2010

l. Mae i 'aelod' yr un ystyr ag yn Neddf 2010

m. Mae 'NCC' yn golygu Pwyllgor Cyfansoddiad Cenedlaethol y Blaid Lafur fel y'i diffinnir yn y Llyfr Rheolau

n. Mae 'NEC' yn golygu Pwyllgor Gwaith Cenedlaethol y Blaid Lafur fel y'i diffinnir yn y Llyfr Rheolau

o. Mae i 'ddeddf warchodedig' yr un ystyr ag yn Neddf 2010

p. Mae 'nodwedd hiliol warchodedig' yn golygu ethnigrwydd Iddewig

q. Mae 'nodwedd crefydd neu gred warchodedig' yn golygu Iddewiaeth

r. Mae ‘gwahaniaethu ar sail hil’ yn golygu gwahaniaethu uniongyrchol neu wahaniaethu anuniongyrchol ar sail hil (fel y diffinnir y termau hynny yn Neddf 2010) oherwydd y nodwedd hiliol warchodedig.

s. Mae ‘gwahaniaethu ar sail crefydd neu gred’ yn golygu gwahaniaethu uniongyrchol neu wahaniaethu anuniongyrchol anghyfiawn ar sail crefydd neu gred (fel y diffinnir y termau hynny yn Neddf 2010) oherwydd y nodwedd grefyddol warchodedig.

t. Mae ‘aflonyddu’ yn golygu aflonyddu (fel y diffinnir y term hwnnw yn Neddf 2010) lle mae’r aflonyddu yn ymwneud â’r nodwedd hiliol warchodedig

u. Mae ‘erledigaeth’ yn golygu erledigaeth (fel y diffinnir y term hwnnw yn Neddf 2010) lle mae’r ddeddf warchodedig yn ymwneud â’r nodwedd hiliol warchodedig a/neu’r nodwedd grefyddol warchodedig.

v. Mae 'gweithredoedd anghyfreithlon' yn golygu gwahaniaethu ar sail hil a/neu aflonyddu hiliol a/neu wahaniaethu a/neu erledigaeth ar sail crefydd neu gred, fel y'i diffinnir yma.

8. Yn ystod yr ymchwiliad, efallai y bydd y Comisiwn yn rhoi sylw i ddiffiniad gweithredol Cynghrair Cofio'r Holocost Rhyngwladol o wrthsemitiaeth ac enghreifftiau cysylltiedig, tra'n cydnabod ei fod yn ddiffiniad nad yw'n rhwymol yn gyfreithiol.