Sicrhau bod eich ysgol yn bodloni Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus

Mae’r dudalen hon yn cynnwys cyngor ar sut i wneud yn siŵr bod eich ysgol yn bodloni ei dyletswyddau o dan Ddyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus (PSED).

Isod fe welwch grynodeb o gyfrifoldebau ysgol mewn perthynas â'r PSED.

Cynllunio, gweithredu ac adolygu penderfyniadau, gweithredoedd a pholisïau

Cyn ac wrth wneud penderfyniad, gweithredu neu gynllunio polisi, aseswch y goblygiadau i ddisgyblion â nodweddion gwarchodedig. Rhaid i ysgol:

• asesu a allai fod unrhyw risgiau dilynol i ddisgyblion â nodweddion gwarchodedig, neu effeithiau andwyol ar eu cyfer
• ystyried sut y gellir dileu risgiau neu effeithiau o'r fath.

I gael rhagor o wybodaeth, darllenwch ddileu gwahaniaethu, aflonyddu ac erledigaeth.

Adolygwch yr ystyriaethau hyn ar ôl i chi wneud y penderfyniad, cymryd y camau neu roi’r polisi ar waith.

Dylech ddileu gwahaniaethu posibl wrth redeg eich ysgol o ddydd i ddydd. Cymryd camau i ddileu neu leihau unrhyw anfanteision a brofir gan ddisgyblion oherwydd eu nodwedd warchodedig. Gall darparu hyfforddiant i staff ysgol ar sut i gydymffurfio â’r PSED eich helpu i wneud hyn.

Rhaid i ysgolion gydymffurfio â’r PSED i wneud yn siŵr nad oes unrhyw un dan anfantais oherwydd eu polisïau neu eu penderfyniadau. Mae'r rhwymedigaeth gyfreithiol hon yn perthyn i'r ysgol ac ni ellir ei dirprwyo i eraill.

Mae angen cydbwyso buddiannau pob disgybl wrth ddiwallu anghenion gwahanol disgyblion sy’n rhannu nodwedd warchodedig.

Dylech sicrhau bod anghenion darpar ymgeiswyr i'ch ysgol yn cael eu hystyried yn ogystal â disgyblion presennol.

Gwella cyfranogiad

Nodwch feysydd o fywyd ysgol lle gallwch wella cyfranogiad disgyblion sy’n rhannu nodwedd warchodedig pan fo cyfranogiad yn anghymesur o isel.

Cymryd rhan mewn partneriaethau effeithiol gydag awdurdodau lleol, ysgolion, rhieni, gwarcheidwaid, gofalwyr ac aelodau o gymunedau lleol. Gall annog mentrau trwy’r partneriaethau hyn helpu i feithrin cysylltiadau da rhwng gwahanol grwpiau o ddisgyblion ar draws yr holl nodweddion gwarchodedig.

Rydym wedi egluro hyn ymhellach o dan ddileu gwahaniaethu, aflonyddu ac erledigaeth.

Cofnodi, monitro a chyhoeddi

Dylech gofnodi’r holl gamau a gymerwch i fodloni’r PSED a monitro llwyddiant unrhyw fenter sy’n ymwneud â chydraddoldeb yr ydych yn ei rhoi ar waith.

Cyhoeddi gwybodaeth yn flynyddol i ddangos sut mae'ch ysgol yn cydymffurfio â'r PSED. Mae angen gwneud hyn erbyn 30 Mawrth bob blwyddyn. Mae ysgolion sydd â llai na 150 o weithwyr wedi'u heithrio o'r gofyniad i gyhoeddi gwybodaeth am eu gweithwyr, ond efallai y byddant am wneud hynny beth bynnag i wella eu gwybodaeth cydraddoldeb.

Paratoi a chyhoeddi un neu fwy o amcanion cydraddoldeb penodol a mesuradwy. Daeth hyn i rym ar 30 Mawrth 2018 ac mae angen ei gwblhau o leiaf unwaith bob pedair blynedd.

1. A yw'r ddyletswydd cydraddoldeb cyffredinol yn berthnasol i'ch ysgol chi? Nid yw'r PSED yn cynnwys ysgolion annibynnol sy'n talu ffioedd. Fodd bynnag, maent yn ddarostyngedig i Ddeddf Cydraddoldeb 2010. Felly, mae'n ofynnol i ysgolion annibynnol sy'n talu ffioedd gydymffurfio â'r rhannau o'r Ddeddf sy'n ymwneud ag ymddygiad gwaharddedig.
2. A ydych yn ymwybodol o'r dyddiadau cau ar gyfer y dyletswyddau penodol?
3. A oes gan y rhai sy'n gwneud penderfyniadau ac eraill ganllawiau clir ynghylch sut i gyhoeddi gwybodaeth am gydraddoldeb?   Mae'n hanfodol eu bod yn deall eu rôl a phwysigrwydd cadw cofnodion clir wrth wneud penderfyniadau.
4. A yw pawb sy'n gwneud penderfyniadau yn eich sefydliad yn gwbl ymwybodol o'u rhwymedigaethau?
5. Pa wybodaeth sydd gennych am ddisgyblion, rhieni, gwarcheidwaid â nodweddion gwarchodedig penodol (gan gynnwys data a gasglwyd o unrhyw ymgysylltu)?
6. A yw eich gwybodaeth cydraddoldeb ar gael mewn fformat clir a phriodol fel y gellir ei defnyddio i ddylanwadu ar ddatblygiad polisi yn effeithiol?
7. A oes gennych chi broses ar gyfer cyflwyno eich tystiolaeth cydraddoldeb i'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau yn eich sefydliad ar yr adegau cywir?
8. A oes gennych systemau ar gyfer defnyddio'r ddyletswydd gyffredinol pan fyddwch yn adolygu neu'n newid eich polisïau os bydd amgylchiadau'n newid yn eich ysgol?