Cyhoeddi amcanion cydraddoldeb: canllawiau i ysgolion

Er mwyn cydymffurfio â Dyletswydd Cydraddoldeb y Sector Cyhoeddus (PSED), rhaid i ysgolion gyhoeddi o leiaf un amcan cydraddoldeb. Mae hyn yn sicrhau bod eu blaenoriaethau ar gyfer cydraddoldeb ar gael i'r cyhoedd.

Dylai’r amcanion fod:

• wedi'i ddiffinio'n glir
• yn benodol a mesuradwy
• yn rhai y cytunwyd arnynt gyda chorff llywodraethu'r ysgol neu fwrdd ymddiriedolaeth yr academi
• yn cael eu hadolygu a chyhoeddi o leiaf bob pedair blynedd (mae hyn yn ofyniad cyfreithiol).

Dylai'r ymagwedd fod yn gymesur: mae ysgolion mwy yn debygol o fod â mwy o amcanion na rhai llai. Rydym yn argymell bod ysgolion yn:

• cyhoeddi mwy nag un amcan o leiaf bob pedair blynedd
• cynnwys eu hamcanion yng nghynlluniau gwella a datblygu eu hysgol.

Cyn belled ag y bo modd, dylai’r amcanion gyd-fynd â’r heriau cydraddoldeb mwyaf arwyddocaol sy’n wynebu’r ysgol.

Yn dangos a ydych wedi cyflawni eich amcan

Dylai ysgolion allu mesur pa mor llwyddiannus y maent wedi bod wrth gyflawni'r amcan. Er enghraifft, os mai’r amcan oedd gwella lefelau cyrhaeddiad isel mewn mathemateg ar gyfer merched, neu leihau nifer y digwyddiadau homoffobig, sut y bydd eich ysgol yn gwybod ei fod wedi llwyddo?

Rydym yn argymell gofyn i ddisgyblion am eu hagweddau at eu hysgol, neu eu profiadau ohoni. Gall hyn ddatgelu problemau sy'n arwain at bolisïau newydd. Yn dilyn creu unrhyw bolisïau newydd, gall ysgolion ofyn y cwestiynau eto i weld a yw agweddau neu brofiadau disgyblion wedi newid. Gallai hyn helpu gyda chynyddu dealltwriaeth rhwng grwpiau ffydd, er enghraifft.

Bydd y PSED yn helpu i ganolbwyntio sylw ar fylchau perfformiad rhwng grwpiau o ddisgyblion, er enghraifft:

• merched a bechgyn
• disgyblion o wahanol grwpiau ethnig
• disgyblion anabl a disgyblion nad ydynt yn anabl

Fel rhan o’i chynllun gwella, bydd yr ysgol yn parhau i fonitro lefelau cyflawniad disgyblion Sipsiwn a Roma ac i ble mae’r disgyblion yn mynd ar ôl iddynt orffen yr ysgol. Gall yr ysgol adrodd am effaith gadarnhaol ei gweithgareddau targedig.

Mae'r enghraifft hon yn dangos y bydd yn rhaid i'r rhai sy'n gwneud penderfyniadau gydbwyso blaenoriaethau sy'n cystadlu â'i gilydd a defnyddio eu disgresiwn wrth osod eu hamcanion cydraddoldeb. Mae hefyd yn dangos pwysigrwydd cael tystiolaeth dda yn y camau cynnar o wneud penderfyniadau. Yn yr achos hwn, mae tystiolaeth dda yn cefnogi penderfyniad yr ysgol i ganolbwyntio ar y grŵp hwn o ddisgyblion. Mae'n dangos ei bod yn rhesymol gosod amcan cydraddoldeb sy'n canolbwyntio ar gyrhaeddiad y grŵp hwn.

Darllen pellach

• Canllawiau statudol yr Adran Addysg ar Addysg Cydberthynas, Addysg Cydberthynas a Rhyw (RSE) ac Addysg Iechyd
• Canllawiau’r Adran Addysg ar Ddeddf Cydraddoldeb 2010