Ein dull rheoleiddio

I ni, diben rheoleiddio yw newid ymddygiad yn y gymdeithas ac i atal a stopio camweddau anghyfreithlon drwy weithio gydag unigolion a sefydliadau yn y sectorau cyhoeddus, preifat a gwirfoddol. Gwnawn hynny i wella cydraddoldeb, hawliau dynol a pherthynas dda yn y gymdeithas. Helpu pobl a sefydliadau i gydymffurfio â deddfwriaeth yw prif ffocws y gwaith hwn, ac weithiau bydd hyn yn golygu camau gorfodi ffurfiol, gan ddefnyddio’r pwerau a roddodd y Ddeddf i ni.

Nid yw rheoleiddio yn golygu camau gorfodi cyfreithiol yn unig, megis ymchwiliadau ac archwiliadau. Mae’n golygu darparu cyngor hefyd, codi ymwybyddiaeth a dealltwriaeth, trosglwyddo arbenigedd a chefnogi sefydliadau yn eu hymdrechion i gydymffurfio â’r gyfraith.

Mewn gair, mae gennym amrywiaeth o gyfarpar y gallwn eu defnyddio, a byddwn bob amser yn dewis y dull a fydd yn gweithio orau ymhob un amgylchiad. Sail ein camau yw tystiolaeth ac asesiad o’r hyn sydd o fudd orau i’r cyhoedd. Wrth wneud hynny, rydym yn rhwym i God Ymarfer Hampton i Reoleiddion, sydd yn amlinellu pum egwyddor rheoleiddio da: cymesuredd, atebolrwydd, cysondeb, tryloywder a thargedu.

Byddwn yn ymgymryd â’n cylch gwaith rheoleiddiol ar lefelau gwahanol. Mae gan y Comisiwn:

• gyfrifoldeb rheoleiddiol uniongyrchol (ac mae’n rhwym i godau ymarfer) ar gyfer hybu cydraddoldeb, hawliau dynol ac i sicrhau cydymffurfiaeth â’r gyfraith
• yn gweithio gyda rheoleiddion eraill yn y sectorau cyhoeddus, preifat a gwirfoddol
• mae ganddo rôl arweinyddiaeth gyhoeddus ac eiriolaeth - ein nod yw creu consensws sydd yn cydnabod bod cydraddoldeb a hawliau dynol yn ganolog i gymdeithas deg
• y Comisiwn yw Sefydliad Hawliau Dynol Cenedlaethol achrededig y DU (NHRI) ac mae’n gweithio yn unol ag Egwyddorion Paris – sydd yn golygu, er enghraifft, monitro a gweithredu ar dramgwyddau hawliau dynol, cynghori llywodraeth ac addysgu’r cyhoedd.

Mae egwyddorion yn bwysig i fframio’n hymagwedd i waith a pherthynas â rhanddeiliaid, partneriaid a’r sawl rydym yn eu rheoleiddio. Ein hegwyddorion yw:

• Bydd y Comisiwn yn anelu at arwain dealltwriaeth y gymdeithas o heriau newydd ym maes cydraddoldeb a hawliau dynol. Rhan bwysig o hynny yw sicrhau ein bod yn deall yn llawn yr heriau a wyneba sefydliadau wrth roi cydraddoldeb a hawliau dynol ar waith yn eu gweithgareddau.
• Mae’r Comisiwn wedi ymrwymo i onestrwydd a thryloywder yn ei waith rheoleiddio. Byddwn felly yn cyhoeddi’n cynlluniau a’n blaenoriaethau bob blwyddyn i sicrhau bod gan bob rhanddeiliad syniad clir o’n rhaglen waith. Byddwn hefyd yn adrodd yn ôl ar sut wnaethom gyflawni’n nodau.
• Swydd y Comisiwn yw helpu sefydliadau ac unigolion gydymffurfio â’r gyfraith a dilyn y safonau ymarfer uchaf. Mae gennym amrywiaeth o gyfarpar a all helpu pobl i wneud hyn a gwnawn eu defnyddio yn ôl yr heriau a wynebant. Mae’r cyfarpar hyn yn cynnwys pwerau gorfodi a chyfreitha ac fe wnawn eu defnyddio yn gymesur, yn bendant, yn brydlon ac yn effeithiol pan fo’u hangen.
• Byddwn yn sicrhau bod pob un o’n camau wedi’u sefydlu ar dystiolaeth, eu bod yn gymesur, cyson, atebol a thryloyw. Mae hyn yn cynnwys egluro pam wnaethom ddewis cwrs arbennig o weithredu neu pam na wnaethom gymryd rhan ynddo.
• Byddwn yn defnyddio’n hadnoddau yn y ffordd fwyaf effeithlon, effeithiol ac economaidd. Golygu hynny y byddwn yn targedu’n hadnoddau lle maent yn fwy tebygol o gael yr effaith fwyaf a heb ddefnyddio mwy o’n pwerau rheoleiddiol neu adnoddau nag sydd eu hangen.
• Bydd y Comisiwn yn gweithio mewn partneriaeth â busnesau, sefydliadau a rheoleiddion eraill. Fodd bynnag, mae ein hannibyniaeth a’n pwerau uniongyrchol ein hunain yn bwysig a byddwn yn ofalus i beidio â’u rhagfarnu.

Cam cyntaf yw gosod nodau neu amcanion rheoleiddiol wrth ddiffinio’r drefn reoleiddiol. Rhaid i’r rheolydd bennu’r camau rheoleiddiol priodol yn erbyn amcanion sylfaenol clir. Y nhw hefyd yw’r mesurau yn erbyn y bydd rheolydd yn cael ei ddal yn atebol iddynt ac felly maent yn allweddol i’r sawl â chyfrifoldeb rheoleiddiol. Yn nhermau gweithredu’r fframwaith rheoleiddiol a dull yn seiliedig ar risg, dylai awdurdodau rheoleiddiol ddefnyddio’u hadnoddau lle mae’r risgiau i’r amcanion ac egwyddorion sefydlog ar eu mwyaf.

1. Meithrin cymdeithas sydd yn deall ac yn parchu cydraddoldeb a hawliau dynol – rydym yn bwriadu gwneud hynny drwy lunio a dylanwadu ar agweddau ac ymddygiadau.
2. I wella cydymffurfiaeth sefydliadau ac unigolion â rhwymedigaethau a dyletswyddau cydraddoldeb a hawliau dynol.
3. I adeiladu hyder a dealltwriaeth o gydraddoldeb a hawliau dynol ar draws y sectorau preifat, cyhoeddus a gwirfoddol.
4. I ddiogelu unigolion rhag gwahaniaethu a chamweddau hawliau dynol.
5. I ddod yn rheolydd effeithiol a chredadwy a Sefydliad Hawliau Dynol Cenedlaethol (NHRI).