Jaguar Land Rover Ltd yn arwyddo cytundeb cyfreithiol gyda EHRC

Mae’r gwneuthurwr ceir Jaguar Land Rover wedi arwyddo cytundeb cyfreithiol gyda’r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol (EHRC) i wella ei bolisïau a’i arferion mewn perthynas â chydraddoldeb ac amrywiaeth.

Daw’r cytundeb a’r cynllun gweithredu ar ôl i Ms Taylor ddwyn hawliadau yn erbyn Jaguar Land Rover yn llwyddiannus, gan ddweud ei bod wedi dioddef camdriniaeth a diffyg cefnogaeth, mewn achos tribiwnlys a welodd lys yn Lloegr yn cydnabod hunaniaeth anneuaidd neu hylifol o ran rhywedd fel un sydd wedi’i diogelu o dan y Deddf Cydraddoldeb 2010 am y tro cyntaf. Roedd hyn oherwydd bod y tribiwnlys yn cydnabod hunaniaeth anneuaidd Ms Taylor fel dechrau'r broses o drosglwyddo. O ganlyniad, cafodd Ms Taylor ei diogelu dan Adran 7 y Ddeddf Cydraddoldeb.

O dan delerau’r cytundeb, cytunodd Jaguar Land Rover i ddatblygu cynllun gweithredu i atal achosion o dorri cyfraith cydraddoldeb yn y dyfodol. Mae’r cynllun, sy’n cynnwys argymhellion a wnaed gan y Tribiwnlys Cyflogaeth, yn ymrwymo Jaguar Land Rover i:

• rhoi cyhoeddusrwydd i’w strategaeth amrywiaeth a chynhwysiant sydd newydd ei datblygu yn fewnol ac yn allanol er mwyn sicrhau tryloywder ac atebolrwydd
• cynnal arolwg amrywiaeth a chynhwysiant blynyddol ar gyfer staff a datblygu Mynegai Cynhwysiant i olrhain cynnydd yn y sefydliad
• gweithio gyda gweithwyr i wella ei gyfraddau hunan-adnabod data amrywiaeth er mwyn galluogi monitro cydraddoldeb yn fwy effeithiol
• gweithio gydag ymgynghorydd allanol i adolygu arferion amrywiaeth a chynhwysiant cyfredol a nodi unrhyw feysydd sydd angen eu gwella, gan gynnwys cymryd camau i liniaru unrhyw risgiau o aflonyddu a nodwyd
• ei gwneud yn ofynnol i staff gwblhau modiwlau e-ddysgu gorfodol ar amrywiaeth a chynhwysiant a bwlio ac aflonyddu o fewn tri mis i ymuno â Jaguar Land Rover; gyda hyfforddiant atodol i reolwyr pobl ac uwch arweinwyr
• diweddaru ei ganllawiau pontio yn y gwaith a pholisïau teulu i sicrhau eu bod yn adlewyrchu arfer gorau
• diweddaru ei bolisi bwlio ac aflonyddu a hyfforddi rhwydweithiau gweithwyr allweddol ar sut i gefnogi gweithwyr yn effeithiol i ddelio â materion bwlio ac aflonyddu
• lansio cynghorau cynhwysiant mewn safleoedd gweithgynhyrchu fel bod gweithwyr yn y lleoliadau hyn yn ymgysylltu ac yn berchen ar faterion cydraddoldeb ac amrywiaeth.

Bydd y Comisiwn yn monitro'r cynllun gweithredu i sicrhau bod y camau gweithredu'n cael eu cwblhau o fewn yr amserlenni y cytunwyd arnynt. Gall hefyd ddefnyddio ei bwerau cyfreithiol i orfodi'r cynllun os bydd Jaguar Land Rover yn methu â chydymffurfio.

Wrth wneud sylwadau ar y cytundeb, dywedodd Marcial Boo, Prif Weithredwr y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol:

Mae gan gyflogwyr ddyletswydd gofal i amddiffyn eu staff, ac mae gan bawb yr hawl i amgylchedd gwaith sy’n rhydd rhag pryder neu ofn aflonyddu gan eu cydweithwyr.

Mae pobl draws yn wynebu rhwystrau mewn sawl agwedd ar eu bywydau – o fwlio yn yr ysgol i iechyd meddwl gwael, gwahaniaethu a throseddau casineb. Drwy lofnodi'r cytundeb hwn a rhoi ein cynllun gweithredu cytunedig ar waith, mae Jaguar Land Rover wedi gwneud ymrwymiad sylweddol i flaenoriaethu lles ei staff.

Mae pob cyflogwr, ni waeth pa mor fawr neu fach, yn gyfrifol am amddiffyn ei weithlu. Mae'r llywodraeth wedi cyhoeddi dyletswydd orfodol ar gyflogwyr i amddiffyn staff rhag aflonyddu. Bydd y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol yn gweithio gyda phob busnes fel eu bod yn gwneud hynny.

Dywedodd Dave Williams, Cyfarwyddwr Gweithredol Adnoddau Dynol Jaguar Land Rover:

Nid yw Jaguar Land Rover yn goddef gwahaniaethu o unrhyw fath. Rydym wedi ymrwymo i greu amgylchedd lle gall pawb ffynnu, lle mae ein gweithwyr yn teimlo eu bod yn cael eu clywed, eu deall, eu cefnogi a'u gwerthfawrogi'n gyfartal.

Ers 2017 rydym wedi gwneud cynnydd da ar ein mentrau Amrywiaeth a Chynhwysiant gan gynnwys lansio ein rhwydwaith gweithwyr PRIDE a chyflawni gwelliannau blynyddol parhaus yn ein sgôr Mynegai Cydraddoldeb yn y Gweithle Stonewall. Ymhellach, rydym wedi penodi noddwr lefel Bwrdd ar gyfer Amrywiaeth a Chynhwysiant ac wedi creu Pwyllgor Llywio Gweithredol i ymgynghori ar faterion amrywiaeth, tra yn y 12 mis diwethaf rydym wedi dyblu maint ein tîm AD sy'n gweithio yn y maes hwn.

Rydym wedi ymrwymo i barhau i weithio gyda’n harweinwyr, gweithwyr a rhwydweithiau amrywiaeth a arweinir gan weithwyr i feithrin diwylliant cynhwysol a chydbwysedd rhwng y rhywiau sy’n cynrychioli’r gymdeithas yr ydym yn byw ynddi.

Nodiadau i olygyddion

Roedd Ms Taylor wedi gweithio yn Jaguar Land Rover am bron i 20 mlynedd fel peiriannydd ac wedi cyflwyno'n flaenorol fel dyn, cyn dod allan fel rhyw hylifol neu anneuaidd. Mae hi bellach yn uniaethu fel menyw.

Dioddefodd y cyn-weithiwr sydd bellach yn weithiwr aflonyddu a gwahaniaethu gan ei chydweithwyr unwaith iddi ddechrau gwisgo dillad merched yn bennaf. Bu'n destun sarhad gan gydweithwyr a jôcs sarhaus a chafodd anawsterau wrth ddefnyddio cyfleusterau toiled neu gael cymorth gan reolwyr.

Ymddiswyddodd Ms Taylor yn ddiweddarach o'i swydd ac aeth â Jaguar Land Rover i dribiwnlys gan ddweud ei bod wedi dioddef aflonyddu a gwahaniaethu uniongyrchol yn y gweithle oherwydd ailbennu rhywedd a chyfeiriadedd rhywiol. Honnodd hefyd iddi gael ei herlid ar ôl i'r cwmni yn ddiweddarach fethu â chaniatáu iddi dynnu ei hymddiswyddiad yn ôl.

Cytunodd y tribiwnlys fod Jaguar Land Rover wedi methu â chefnogi'r gweithiwr yn ddigonol pan wnaeth gwynion. Canfu hefyd na allai Jaguar Land Rover ddangos bod staff wedi'u hyfforddi ar ei bolisi Cyfle Cyfartal neu hyd yn oed yn ymwybodol ohono.

Penderfynodd Tribiwnlys Cyflogaeth Haen Gyntaf achos Taylor v Jaguar Land Rover. Nid yw'n gosod cynsail sy'n rhwymo'n gyfreithiol.

Cyhoeddodd y EHRC ganllawiau technegol yn 2020 sy’n esbonio cyfrifoldebau cyfreithiol cyflogwyr a’r camau ymarferol y dylent eu cymryd i atal ac ymateb i aflonyddu ac erledigaeth yn y gwaith.

Wedi'i ddiweddaru: 27 Mehefin 2023

• Dedfrydau ychwanegol i egluro pam y canfu’r tribiwnlys fod Ms Taylor wedi’i diogelu o dan Adran 7 o Ddeddf Cydraddoldeb 2010