Dros 200 o asesiadau o gamau gweithredu'r llywodraeth ar hawliau dynol wedi eu rhyddhau

Mae’r Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol (EHRC) wedi rhyddhau dros 200 o asesiadau heddiw i weld a yw’r llywodraeth ganolog a Chymru wedi cymryd camau i fynd i’r afael ag argymhellion hawliau dynol a wnaed gan y Cenhedloedd Unedig.

Yn gynwysedig mae dros 140 o asesiadau o gamau gweithredu llywodraeth ganolog a dros 60 o asesiadau o gamau gweithredu Llywodraeth Cymru ar faterion datganoledig. Maent yn rhychwantu ystod o faterion hawliau dynol, o addysg i hawliau pleidleisio.

Bydd yr EHRC yn diweddaru'r Traciwr Hawliau Dynol gydag asesiadau newydd o bryd i'w gilydd.

Yn nodedig yn yr asesiadau Traciwr roedd:

• cyflwyno darn sylweddol o ddeddfwriaeth – Deddf Diogelwch Ar-lein y DU 2003 – i helpu i atal bwlio ar-lein yn ogystal â chynllun gweithredu Llywodraeth Cymru i atal aflonyddu rhywiol rhwng cymheiriaid mewn lleoliadau addysg
• rhywfaint o gamau tuag at ddiweddaru'r Ddeddf Iechyd Meddwl yn unol ag argymhelliad y Cenhedloedd Unedig
• diffyg gweithredu gan lywodraethau canolog a Chymru i wahardd y defnydd o ataliaeth mewn lleoliadau addysgol
• diffyg gweithredu gan lywodraethau canolog a Chymru i gyflwyno dyletswydd gyfreithiol ar awdurdodau lleol i ddarparu cyllid i rieni plant byddar sy’n dymuno dysgu iaith arwyddion

Mae’r Traciwr Hawliau Dynol hwn yn un o’r ffyrdd niferus y mae’r EHRC yn monitro cydraddoldeb a hawliau dynol yn y DU. Mae dulliau eraill yn cynnwys monitro cytuniad y Cenhedloedd Unedig. Ym mis Chwefror, er enghraifft, bydd yr EHRC yn cyhoeddi cyflwyniad i’r Cenhedloedd Unedig ar gydymffurfiaeth y DU â’r Cyfamod Rhyngwladol ar Hawliau Economaidd, Cymdeithasol a Diwylliannol (ICESCR), gan roi’r wybodaeth ddiweddaraf iddynt am sut mae hawliau perthnasol yn cael eu mwynhau a beth sydd wedi newid ers yr adolygiad yn 2016.

Dywedodd y Farwnes Kishwer Falkner, Cadeirydd y Comisiwn Cydraddoldeb a Hawliau Dynol:

Ers ei lansio yn 2019, mae Traciwr Hawliau Dynol yr EHRC wedi darparu gwybodaeth bwysig ar ba mor dda y mae llywodraethau canolog a Chymru wedi rhoi eu rhwymedigaethau hawliau dynol rhyngwladol ar waith.

Mae'r EHRC bellach yn addasu dull asesu'r Traciwr fel y gall pobl weld yn hawdd y camau a gymerwyd yn erbyn argymhellion y Cenhedloedd Unedig, a pha waith sy'n weddill.

Bydd y Traciwr Hawliau Dynol yn offeryn defnyddiol i unrhyw un sydd â diddordeb mewn hawliau dynol, gan annog monitro argymhellion, cymryd camau i’w gweithredu, a gwneud Prydain yn lle tecach i bawb.

Mae heddiw yn nodi cyfnod newydd ym mhrif offeryn monitro hawliau dynol y Sefydliad Hawliau Dynol Cenedlaethol. Bydd yr asesiadau yn y Traciwr nawr yn canolbwyntio ar y camau y mae'r llywodraeth ganolog a Llywodraeth Cymru wedi'u cymryd neu heb eu cymryd mewn ymateb i argymhellion pwyllgor y Cenhedloedd Unedig.

Yr uchelgais y tu ôl i’r newid hwn mewn methodoleg yw pontio’r bwlch rhwng argymhellion y Cenhedloedd Unedig, sy’n ystyried pynciau’n amrywio o dai digonol i hawliau pleidleisio, a llunio polisïau a deddfwriaeth y llywodraeth.

I weld y camau a gymerwyd gan lywodraethau canolog a Chymru i wella hawliau dynol, yn erbyn yr argymhellion a wnaed gan y Cenhedloedd Unedig, gweler ein Traciwr Hawliau Dynol.

I gael darlun llawnach o gydymffurfiaeth y DU â rhwymedigaethau hawliau dynol rhyngwladol a mwynhad o hawliau dynol, gweler hefyd ein hadroddiadau monitro cytuniadau, Monitor Cydraddoldeb a Hawliau Dynol 2023, A yw Cymru'n Decach 2023 a chyngor i lywodraethau a seneddau.